Laporan Negara mengenai Amalan Hak Asasi Manusia 2021: Malaysia

Bahagian 1. Menghormati Integriti Orang

A. PENGAMBILAN NYAWA SEWENANG-WENANGNYA DAN PEMBUNUHAN LAIN YANG MENYALAHI UNDANG-UNDANG ATAU BERMOTIFKAN POLITIK

Terdapat laporan di sana sini tentang kerajaan atau ejennya melakukan pembunuhan sewenang-wenang atau menyalahi undang-undang, kebanyakannya dalam sistem penjara.

Pada bulan Jun, pertubuhan-pertubuhan hak asasi manusia menggesa inkues terhadap apa yang disebut media sebagai “kematian-kematian terkini dalam tahanan polis.” Pada Julai, Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Malaysia (SUHAKAM), sebuah entiti bebas yang ditubuhkan oleh parlimen, menyatakan ia sedang melancarkan siasatan terhadap empat kematian pada bulan Mei dan Jun, termasuk kes seorang pengawal keselamatan, Sivabalan Subramaniam, yang meninggal dunia kurang sejam selepas tangkapan dan penahanan pada 20 Mei di ibu pejabat polis Daerah Gombak di Selangor, didakwa akibat kecederaan yang dialami semasa dalam tahanan. Pertubuhan bukan kerajaan (NGO) Menghapuskan Kematian dan Penderaan Dalam Tahanan Bersama (EDICT) menuduh kerajaan dan polis tidak mengambil serius isu itu dan menggesa inkues koroner untuk menentukan punca kematian. Pada bulan Jun, sebagai respons terhadap kematian banduan di kemudahan Gombak, ketua polis negara memindahkan ketua polis Gombak Arifai Tarawe ke Unit Integriti di ibu pejabat polis Bukit Aman.

Pada 3 Jun, Umar Faruq Abdullah, seorang pemandu lori, meninggal dunia di ibu pejabat polis Daerah Klang Selatan di Selangor, sehari selepas polis menahannya kerana mencuri tong gas. Media melaporkan polis memberitahu keluarga bahawa Umar telah “jatuh hingga maut ketika dia cuba melarikan diri.” Namun, peguam keluarga Umar memberitahu media bahawa “pasti ada sesuatu yang tidak betul” tentang keadaan kematian Umar dan menyatakan dia merancang untuk memfailkan saman terhadap polis dan kerajaan kerana menyebabkan kematian Umar Faruq. Isteri Umar, yang melihat mayat sebelum bedah siasat, berkata dia melihat bengkak di seluruh badan mayat.

Siasatan oleh Bahagian Siasatan Jenayah dalam Polis Diraja Malaysia terhadap penggunaan kekerasan maut oleh pegawai polis berlaku hanya jika peguam negara memulakan siasatan atau meluluskan permohonan untuk siasatan oleh ahli keluarga si mati. Apabila peguam negara memerintahkan siasatan rasmi, mahkamah koroner bersidang, dan pendengaran terbuka kepada orang ramai. Dalam kes sedemikian, mahkamah biasanya mengeluarkan “keputusan terbuka”, bermakna tiada tindakan lanjut terhadap polis.

B. KEHILANGAN

Tiada laporan kehilangan oleh atau bagi pihak berkuasa kerajaan.

SUHAKAM meneruskan siasatan awamnya, yang digantung selama enam bulan pada 2020 akibat pandemik COVID-19, terhadap kehilangan penganut baharu Kristian Pastor Joshua Hilmy dan isterinya, Ruth Sitepu pada tahun 2016. Pada 11 Januari, SUHAKAM melahirkan rasa kecewa kerana kerajaan menahan bukti atas arahan Jabatan Peguam Negara dan menuntut pihak berkuasa undang-undang untuk menuntut bukti sedemikian.

C. SEKSAAN DAN LAYANAN ATAU HUKUMAN LAIN YANG KEJAM, TIDAK BERPERIKEMANUSIAAN ATAU MENJATUHKAN MARUAH

Tiada undang-undang khusus melarang penyeksaan. Namun, undang-undang melarang “melakukan kecederaan parah” yang merangkumi penyeksaan. Lebih 60 kesalahan dikenakan hukuman sebat, kadangkala bersama hukuman penjara. Hakim secara rutin menjatuhkan hukuman sebatan terhadap jenayah termasuk penculikan, rogol, samun, dan kesalahan bukan keganasan seperti pemilikan dadah, jenayah pecah amanah, penyeludupan pendatang, kesalahan imigresen dan lain-lain. Undang-undang sivil dan jenayah mengecualikan hukuman sebat ke atas semua wanita dan lelaki berusia lebih daripada 50 tahun, kecuali jika disabitkan dengan kesalahan merogol. Kanak-kanak lelaki antara umur 10 hingga 18 tahun boleh menerima maksimum 10 sebatan dengan “rotan ringan” di mahkamah awam.

Terlepas daripada hukuman merupakan masalah penting dalam pasukan keselamatan kerana sebahagiannya disebabkan oleh rasuah dan pengaruh politik ke atas pasukan polis. Penderaan polis terhadap suspek dalam tahanan dan kekurangan akauntabiliti bagi kesalahan tersebut kekal sebagai masalah yang serius. Pengarah eksekutif NGO hak asasi manusia tempatan Suaram, Sevan Doraisamy, melaporkan bahawa berdasarkan pemantauan media oleh Suaram, kematian dalam tahanan yang dilaporkan secara meluas pada tahun itu menunjukkan “kombinasi rasa terlepas daripada hukuman dan sistem kesihatan yang lemah di pusat tahanan.”

Pada bulan Mac, ketua polis ketika itu, Abdul Hamid Bador, mengisytiharkan bahawa terdapat “kartel polis kotor” di peringkat jawatan pertengahan dan kanan. Dia mendakwa rakan subahat mereka akan dinaikkan pangkat untuk mendominasi hierarki polis, supaya “apabila mereka menjadi pegawai tertinggi dan mempunyai kuasa, mereka akan mula melakukan kerja kotor mereka, termasuk bekerjasama dengan penjenayah.” Pada bulan November, Kementerian Dalam Negeri merujuk perkara itu kepada Suruhanjaya Integriti Agensi Penguatkuasaan untuk siasatan lanjut.

Pada bulan September, Menteri Dalam Negeri Hamzah Zainudin memberitahu parlimen bahawa sejak Januari, 42 individu telah meninggal dunia semasa dalam tahanan, 14 dalam penjara atau tahanan polis dan 28 di pusat tahanan imigresen. Namun, menurut NGO Suaram, 16 orang mati dalam lokap polis dan penjara sehingga bulan September, manakala lebih 40 individu mati di pusat tahanan imigresen. Kerajaan mendakwa bahawa kematian yang disebabkan oleh polis jarang berlaku, tetapi aktivis masyarakat sivil mempertikaikan dakwaan ini. Hamzah mengumumkan bahawa KDN telah memasang TV litar tertutup di dalam semua lokap polis pada bulan April dan pemasangan itu 40 peratus siap setakat 29 September.

Pada bulan Februari media melaporkan tuduhan oleh peguam bagi pekerja runcit Leong Ann Ping bahawa Leong telah diganggu secara seksual oleh suspek lelaki semasa ditahan di penjara tempatan di Mukah, Sarawak, bahawa dia mengalami insomnia dan sakit kepala semasa dipenjarakan, dan polis tidak responsif kepada permintaannya untuk ubat sakit kepala waktu pagi. Leong telah ditangkap tiga kali sejak November 2020 berhubung pecah masuk, di bawah undang-undang yang direka untuk memerangi jenayah terancang dan keganasan. Menjawab permintaan daripada timbalan pendakwa raya, hakim memerintahkan Leong dibebaskan.

Pada 17 Februari, Rafi Ullah, seorang pelarian Pakistan, meninggal dunia di Penjara Sungai Buloh, dekat Paya Jaras, Selangor, dilaporkan akibat serangan jantung. Peguamnya berkata kecederaan serius di tangan dan kakinya menimbulkan persoalan tentang punca kematian. Media melaporkan pihak penjara hanya memaklumkan kepada keluarga pada 19 Februari dan hanya bersetuju untuk menjalankan bedah siasat selepas keluarganya membuat laporan polis.

Pada 17 April, A. Ganapathy meninggal dunia akibat kecederaan parah di Hospital Selayang di Daerah Gombak, Selangor, selepas 12 hari dalam tahanan di ibu pejabat polis Daerah Gombak, menurut laporan media. Peguam yang mewakili keluarga Ganapathy berkata bedah siasat mendedahkan kematiannya disebabkan “cedera teruk” pada kaki dan bahunya. Pertubuhan NGO EDICT menggesa siasatan, dengan menambah bahawa bagi polis untuk “menggunakan taktik penderaan untuk memaksa suspek mengaku adalah tidak wajar.” Pada bulan September, Menteri Dalam Negeri Hamzah mengumumkan polis telah memulakan inkues terhadap kematian itu.

Pada bulan Mei, keluarga 10 banduan memfailkan laporan polis selepas saudara mereka yang dipenjarakan mendakwa didera semasa dikuarantin di Penjara Jelebu di Negeri Sembilan. Antara dakwaannya, kemaluan dan dubur banduan disembur lada, menyebabkan mereka tidak boleh membuang air kecil atau besar.

Pada bulan September, Ketua Jabatan Siasatan Jenayah Negeri Selangor Nik Ezanee Mohd Faisal memberitahu media bahawa polis akan menyiasat kematian mengejut Vinaiyagar Thinpathy, yang dilaporkan dalam tahanan kerana melakukan kesalahan dan tidak mematuhi prosedur operasi standard. Polis menahan Vinaiyagar pada 8 September atas dakwaan “gangsterisme,” dan dia meninggal dunia lima hari kemudian akibat ulser perut yang pecah, menurut laporan polis. Polis menyatakan dia juga positif COVID-19. Isterinya mempertikaikan laporan itu dan memfailkan tuntutan kematian salah terhadap polis, dengan menyatakan bahawa badannya kelihatan bengkak dan dipukul. Kematian Vinaiyagar dalam tahanan polis adalah yang kesepuluh sejak bulan Januari.

Keadaan Penjara dan Pusat Tahanan

Keadaan di penjara dan pusat tahanan boleh menjadi teruk dan mengancam nyawa.

Kerajaan bertindak tegas terhadap pendatang, terutamanya Rohingya, yang dimasukkan ke pusat tahanan melalui apa yang didakwa sebagai “kuarantin” berkaitan COVID-19.

Pada bulan Disember, NGO Suaram menyatakan bahawa kematian dalam tahanan polis “sangat kurang dilaporkan” dan melaporkan terdapat 19 kematian dalam tahanan dari 20 Januari hingga 16 November.

Keadaan Fizikal: Kesesakan di penjara dan pusat tahanan imigresen, terutamanya di kemudahan berhampiran bandar utama, kekal menjadi masalah yang serius. Menurut Kementerian Dalam Negeri, 20 daripada 37 penjara di negara ini penuh sesak. Di Kuala Lumpur serta Selangor dan Kelantan, penjara melebihi kapasiti sebanyak 45 hingga 50 peratus. Menurut World Prison Brief, sehingga Ogos 2020 Malaysia mempunyai 69,000 banduan di 52 penjara yang direka untuk menahan hanya 52,000 banduan.

Pentadbiran: Undang-undang membenarkan penyiasatan terhadap tuduhan penganiayaan; bagaimanapun, ini tidak selalunya dilakukan. Pegawai yang didapati bertanggungjawab atas kematian dalam tahanan pada umumnya tidak menghadapi hukuman.

Pihak berkuasa mengehadkan hak untuk mengamalkan agama bagi mereka yang bukan berfahaman Sunni, yang amalan mereka diharamkan oleh kerajaan sebagai “sesat.”

Pemantauan Bebas: Pihak berkuasa umumnya tidak membenarkan NGO dan media untuk memantau keadaan penjara; undang-undang membenarkan hakim untuk melawat penjara untuk memeriksa keadaan dan bertanya tentang keadaan penjara kepada tahanan dan pegawai penjara. Suruhanjaya Integriti Agensi Penguatkuasaan, Jawatankuasa Antarabangsa Palang Merah, dan SUHAKAM memantau penjara berdasarkan kes demi kes.

Kerajaan tidak memberikan akses kepada Pejabat Pesuruhjaya Tinggi PBB untuk Pelarian (UNHCR) ke dalam kemudahan tahanan yang menahan buruh migran dan pelarian.

D. PENANGKAPAN ATAU PENAHANAN SEWENANG-WENANG

Undang-undang melarang penangkapan dan penahanan sewenang-wenang dan memberi hak kepada sesiapa sahaja untuk mencabar undang-undang penangkapan atau penahanan di mahkamah, dan kerajaan umumnya mematuhi keperluan ini.

Polis boleh menggunakan undang-undang tahanan pencegahan tertentu secara tanpa waran, atau semakan kehakiman selama tempoh dua tahun, yang boleh diperbaharui untuk tempoh masa tak terbatas untuk menahan orang yang disyaki melakukan keganasan, jenayah terancang, aktiviti kongsi gelap, dan pengedaran dadah atau pemerdagangan orang. Walau bagaimanapun, dalam tempoh tujuh hari dari hari mula ditahan, pihak polis perlu mengemukakan sebab penahanan kepada pendakwa raya. Sekiranya pendakwa bersetuju “terdapat bukti yang mencukupi untuk mewajarkan” penahanan berterusan dan siasatan lanjut, pegawai siasatan carian fakta yang dilantik oleh Menteri Dalam Negeri mesti melaporkan dalam tempoh 59 hari kepada lembaga penahanan yang dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong. Lembaga penahanan boleh memperbaharui perintah tahanan atau mengenakan suatu perintah untuk mengehadkan tempat kediaman suspek, perjalanan, akses kepada kemudahan komunikasi dan penggunaan internet sehingga maksimum lima tahun. Dalam kes lain, undang-undang mengizinkan penahanan penyiasatan hingga 28 hari untuk mencegah suspek jenayah daripada melarikan diri atau memusnahkan bukti semasa siasatan.

Undang-undang imigresen membenarkan pihak berkuasa menangkap dan menahan bukan warganegara selama 30 hari, sementara menunggu keputusan pengusiran.

Pada bulan Oktober, Menteri Dalam Negeri melaporkan bahawa 374 individu telah ditahan di bawah undang-undang keselamatan dari 1 Januari hingga 30 September.

Pada bulan September Menteri Dalam Negeri Hamzah Zainudin melaporkan kepada parlimen bahawa setakat 25 Ogos, terdapat 2,881 tahanan penjara di bawah umur 21 tahun. Antara tahanan ini, 45 sedang menunggu perbicaraan manakala 2,836 adalah banduan yang disabitkan kesalahan. Sehingga tarikh yang sama, terdapat 1,490 tahanan di bawah 21 tahun di depoh imigresen dan depoh imigresen sementara di seluruh negara.

Prosedur Penahanan dan Layanan terhadap Tahanan

Undang-undang membenarkan polis untuk menangkap dan menahan individu atas beberapa kesalahan tanpa waran, malah di luar situasi bagi jenayah yang sedang berjalan atau keadaan mendesak lain. Semasa penyiasatan, polis boleh menahan seorang suspek selama 24 jam, yang dapat dilanjutkan sehingga maksimum 14 hari dengan perintah mahkamah berdasarkan peruntukan undang-undang jenayah umum. Pertubuhan-pertubuhan NGO melaporkan amalan polis untuk membebaskan suspek dan kemudian menahan semula mereka dengan cepat untuk meneruskan penahanan siasatan tanpa meminta kebenaran mahkamah.

Sesetengah NGO menegaskan bahawa pendekatan polis yang “tangkap dahulu, siasat kemudian” berlaku secara berleluasa, terutamanya dalam kes yang melibatkan tuduhan keganasan. Mengikut undang-undang seseorang mesti diberitahu mengenai alasan penahanan oleh pegawai yang menahan.

Jaminan biasanya tersedia untuk orang yang dituduh melakukan jenayah yang tidak boleh dihukum penjara seumur hidup atau hukuman mati. Jumlah dan ketersediaan jaminan adalah mengikut budi bicara hakim. Orang yang diberi jaminan biasanya mesti menyerahkan pasport mereka kepada mahkamah.

Polis mesti memberitahu tahanan mengenai hak untuk menghubungi ahli keluarga dan berunding dengan peguam pilihan mereka. Walau bagaimanapun, polis sering kali menafikan akses tahanan kepada peguam dan menyoal suspek tanpa membenarkan kehadiran peguam. Polis mewajarkan amalan ini sebagai perlu untuk mengelakkan gangguan dalam siasatan yang sedang berjalan, dan mahkamah umumnya membenarkan amalan ini.

Walaupun pihak berkuasa secara amnya menganggap komunikasi peguam-klien sebagai hak istimewa, pegawai Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) boleh menyoal peguam yang mengiringi klien mereka untuk perbicaraan suruhanjaya tanpa arahan mahkamah mengenai interaksi mereka dengan pelanggan mereka dan kandungan perbincangan mereka.

Polis kadangkala tidak membenarkan perjumpaan segera tahanan dengan anggota keluarga atau pelawat lain.

Undang-undang membenarkan penahanan seorang saksi material dalam kes jenayah jika orang itu berkemungkinan melarikan diri.

Pada 13 Mei, polis menahan dua kanak-kanak lelaki berusia 12 dan 13 tahun di sebuah balai polis di Sentul, pinggir bandar Kuala Lumpur, kerana disyaki membaling mercun ke arah anggota polis yang dihantar untuk menyuraikan kira-kira 200 orang yang membakar bunga api. Mereka dibebaskan dengan ikat jamin pada hari berikutnya. Pesuruhjaya Kanak-Kanak SUHAKAM, Noor Aziah Mohd Awal, mengisytiharkan bahawa tangkapan itu melanggar undang-undang, dengan menyatakan bahawa kanak-kanak yang ditangkap tidak boleh digari, ibu bapa atau penjaga perlu dimaklumkan tentang keberadaan kanak-kanak itu, identiti kanak-kanak itu mesti dilindungi, dan kanak-kanak itu mempunyai hak untuk berunding dengan peguam pilihannya.

Penahanan Sewenang-wenang: Pihak berkuasa kadangkala menggunakan kuasa mereka untuk menakut-nakutkan dan menghukum pihak yang melawan kerajaan. Aktivis dan pengkritik kerajaan sering ditangkap pada larut malam, disoal siasat selama berjam-jam, dan direman dalam tempoh yang panjang, walaupun mereka akhirnya tidak didakwa atas kesalahan.

Dari 3 Mac hingga 29 Julai, pihak berkuasa agama Islam Negeri Selangor menahan wartawan Wan Norhayati Wan Alias, yang dikenali sebagai “Ibu Yati,” tanpa tuduhan, berdasarkan komen kontroversi yang disiarkannya di media sosial mengenai “Arabisasi” budaya Melayu. Pada masa ini pihak berkuasa didakwa berulang kali menyoalnya; menghalangnya daripada berhubung dengan peguamnya; dan menahannya dalam keadaan yang tidak selamat, termasuk kekurangan air, makanan, dan akses kepada ubat, kadangkala dengan tahanan yang mungkin positif COVID-19. Pada 28 Julai, mahkamah tinggi syariah Negeri Selangor mendakwa Ibu Yati dan dua yang lain atas pertuduhan menerangkan doktrin agama yang bertentangan dengan hukum Islam dan menyebarkannya melalui Facebook dari Disember 2020 hingga 1 Februari. Mereka dibebaskan dengan ikat jamin tetapi diarah melapor kepada Jabatan Agama Islam Daerah berhampiran dan dilarang memuat naik di media sosial. Perbicaraan pada 2 November telah ditetapkan untuk Ibu Yati. Tarikh mahkamah Ibu Yati ditetapkan pada 25 Januari 2022.

Juga pada 28 Julai, pihak berkuasa menahan aktivis belia Sarah Irdina dan menyoalnya selama 10 jam berhubung siaran media sosial yang mempromosikan kempen “bendera hitam” untuk membantah tindak balas kerajaan Muhyiddin terhadap COVID-19. Polis turut menyerbu rumahnya tanpa waran geledah.

Tahanan Praperbicaraan: Pusat Kajian Penjara Antarabangsa melaporkan bahawa tahanan praperbicaraan merangkumi sekitar 27 peratus populasi penjara pada tahun 2018. Mahkamah yang penuh sesak dan kekurangan pekerja sering mengakibatkan penahanan praperbicaraan yang panjang, kadang-kadang berlangsung selama beberapa tahun. Pada bulan September Ketua Hakim Negara Tengku Maimun Tuan Mat mengeluarkan arahan untuk menambah baik proses penahanan dan memastikan suspek yang ditahan untuk siasatan selama lebih 24 jam mempunyai akses kepada representasi undang-undang, berada dalam keadaan sihat, dan dibenarkan memberi keterangan di mahkamah tentang layanan mereka semasa dalam tahanan.

E. PENAFIAN PERBICARAAN AWAM YANG ADIL

Tiga perkara dalam perlembagaan memperuntukkan asas bagi suatu penghakiman bebas. Namun peruntukan perlembagaan yang lain, undang-undang yang menyekat semakan penghakiman, dan pengaruh eksekutif ke atas pelantikan kehakiman mengehadkan kebebasan kehakiman dan mengukuhkan pengaruh eksekutif ke atas sistem kehakiman. Badan kehakiman sering mengalah kepada pihak polis atau pihak berkuasa eksekutif dalam kes yang dianggap oleh pihak-pihak ini sebagai memberi kesan kepada kepentingan mereka.

Anggota Majlis Peguam Malaysia, perwakilan NGO, dan pemerhati lain menyatakan keprihatinan serius mengenai batasan yang ketara terhadap kebebasan kehakiman, dengan menyebut sejumlah contoh keputusan mahkamah yang dibuat sewenang-wenang, pendakwaan terpilih, dan layanan istimewa terhadap beberapa litigan dan peguam. Perwakilan dari kumpulan-kumpulan ini berpendapat bahawa garis antara eksekutif, badan kehakiman, dan negara sangat kabur dan bahawa badan kehakiman perlu menggunakan lebih banyak kebebasan dan tidak berat sebelah.

Jawatankuasa Etika Hakim menggantung hakim Mahkamah Rayuan Hamid Sultan Abu Backer dari Februari hingga Ogos kerana afidavit yang difailkannya pada 2019 sebagai sebahagian daripada tuntutan mahkamah terhadap ketua hakim Richard Malanjum ketika itu. Hamid mendakwa campur tangan kerajaan dalam keputusan kehakiman sebelum ini dan bersubahat oleh hakim dalam kes palsu yang direka untuk memberi ganjaran kepada penyokong kerajaan dengan penyelesaian yang besar. Hamid ialah hakim pertama yang digantung tugas sejak statut penubuhan jawatankuasa etika berkuat kuasa pada tahun 2010. Inkuiri terhadapnya berlaku secara tertutup, menyebabkan pertubuhan-pertubuhan NGO hak asasi manusia mempersoalkan kebebasan keputusan itu. Selepas penggantungannya, Hamid bersara.

Prosedur Perbicaraan

Perlembagaan memperuntukkan perbicaraan yang adil dan terbuka, dan badan kehakiman secara amnya menegakkan hak ini. Sistem undang-undang sivil berlandaskan “common law” Britain dan defendan dianggap tidak bersalah sehingga terbukti bersalah. Defendan berhak untuk diberitahu segera mengenai tuduhan terhadap mereka, untuk perbicaraan tepat pada waktunya, dan untuk hadir pada perbicaraan mereka. Defendan berhak untuk berkomunikasi dengan peguam pilihan mereka atau mempunyai peguam yang dilantik dengan perbelanjaan awam sekiranya mereka menghadapi tuduhan yang membawa hukuman mati. Defendan juga boleh memohon untuk pembela awam dalam kes-kes tertentu yang lain.

Menurut Majlis Peguam Malaysia, defendan pada umumnya mempunyai cukup masa dan kemudahan untuk menyiapkan pembelaan sekiranya mereka mempunyai saluran untuk berbincang dengan peguam swasta. Jika tiada, defendan mesti bergantung pada bantuan undang-undang dan jumlah masa untuk mempersiapkan perbicaraan mengikut budi bicara hakim. Pihak berkuasa memberikan khidmat jurubahasa percuma kepada defendan dalam bahasa Mandarin, Tamil, dan beberapa dialek lain yang biasa digunakan dari masa didakwa hingga semua rayuan. Defendan jenayah mempunyai hak untuk berdepan dengan saksi. Defendan boleh mengemukakan saksi dan bukti bagi pihak mereka. Penemuan praperbicaraan terhad dalam kes jenayah menghalang pembelaan. Peraturan bukti yang ketat digunakan di mahkamah. Defendan tidak boleh dipaksa untuk memberi keterangan atau mengaku bersalah.

Defendan boleh merayu keputusan mahkamah kepada mahkamah yang lebih tinggi, tetapi hanya jika rayuan itu menimbulkan persoalan undang-undang atau jika keadaan material menimbulkan keraguan munasabah mengenai sabitan atau hukuman. Majlis Peguam Malaysia mendakwa sekatan ini keterlaluan.

Dalam kes-kes yang berkaitan dengan keganasan atau keamanan negara, undang-undang membenarkan polis menahan orang, walaupun selepas dibebaskan mahkamah, terhadap kemungkinan rayuan oleh pihak pendakwaan.

Banyak NGO mengadu wanita tidak mendapat layanan adil daripada mahkamah syariah, terutama dalam kes perceraian dan hak penjagaan anak (lihat bahagian 6).

Banduan dan Tahanan Politik

Tidak ada laporan mengenai banduan atau tahanan politik.

Prosedur dan Remedi Kehakiman Sivil

Individu atau organisasi boleh menyaman kerajaan dan pegawai di mahkamah atas tuduhan pelanggaran hak asasi manusia. Namun, tunggakan kes yang tinggi sering mengakibatkan kelewatan tindakan sivil, sehingga merugikan plaintif. Mahkamah semakin menggalakkan penggunaan mediasi dan timbang tara untuk mempercepat penyelesaian.

F. GANGGUAN SEWENANG-WENANG ATAU MENYALAHI UNDANG-UNDANG TERHADAP PRIVASI, KELUARGA, TEMPAT KEDIAMAN, ATAU PIHAK BERHUBUNGAN

Undang-undang melarang tindakan sedemikian; namun, kadangkala pihak berkuasa melanggar privasi rakyat. Di bawah undang-undang keselamatan negara, polis boleh memasuki dan menggeledah rumah orang yang disyaki mengancam keselamatan negara tanpa waran. Kerajaan mengawasi internet dan mengancam akan menahan sesiapa yang mengirim atau menyiarkan kandungan yang dianggap oleh kerajaan sebagai ancaman terhadap ketenteraman atau keselamatan awam (lihat bahagian 2.a.).

Pihak berkuasa Islam boleh memasuki premis persendirian tanpa waran untuk menangkap orang Islam yang disyaki melakukan kesalahan seperti perjudian, pengambilan alkohol, dan hubungan seksual di luar perkahwinan.

Kerajaan tidak mengiktiraf perkahwinan antara orang Islam dan bukan Islam dan menganggap anak yang dilahirkan daripada penyatuan tersebut haram.

Sepanjang tahun terdapat banyak kejadian polis merampas telefon bimbit pembela hak asasi manusia yang dibawa untuk disoal siasat.

Pada bulan Ogos, pertubuhan-pertubuhan NGO melaporkan bahawa selepas aktivis-aktivis membatalkan protes yang dirancang terhadap kerajaan, polis pergi ke rumah-rumah penganjur dan menyoal mereka dan keluarga mereka.

Bahagian 2. Penghormatan terhadap Kebebasan Sivil

A. KEBEBASAN BERSUARA TERMASUK UNTUK ANGGOTA AKHBAR DAN MEDIA LAIN

Perlembagaan membenarkan sekatan ke atas kebebasan bersuara “demi kepentingan keselamatan Persekutuan… [atau] ketenteraman awam.” Kerajaan kerap menyekat kebebasan bersuara orang ramai, media, dan masyarakat sivil, dengan memetik sebab-sebab seperti menegakkan Islam dan status istimewa orang Melayu, melindungi keselamatan negara, mengekalkan ketenteraman awam, dan memelihara hubungan persahabatan dengan negara-negara lain. Kerajaan mengekang kebebasan bersuara, khususnya kebebasan akhbar.

Kebebasan Bersuara: Undang-undang melarang hasutan dan komen umum mengenai isu yang ditakrifkan sebagai sensitif, termasuk perkara perkauman dan agama atau kritikan terhadap Agong atau Sultan yang memerintah. Undang-undang melarang ucapan “dengan sengaja untuk melukai perasaan keagamaan seseorang.”

Menurut Institut Akhbar Antarabangsa, keadaan darurat di seluruh negara yang diisytiharkan pada bulan Januari untuk memerangi pandemik COVID-19, menangguhkan persidangan parlimen dan pilihan raya sambil melarang perjalanan rentas negeri dan mengenakan sekatan ke atas media, menimbulkan “ancaman besar kepada kebebasan akhbar dan kebebasan bersuara.” Pada bulan Mac, kerajaan telah menggubal ordinan kecemasan yang melarang penyebaran “berita palsu” berkaitan COVID-19 dan pengisytiharan darurat dengan denda yang berat, tiga tahun penjara, atau kedua-duanya untuk pelanggaran. Ahli parlimen pembangkang, media, peguam, dan aktivis masyarakat sivil menggelar ordinan itu sebagai “kejam” dan terdedah kepada penyalahgunaan kerana “berita palsu” tidak ditakrifkan dengan jelas. Walaupun parlimen membatalkan ordinan darurat pada bulan Oktober, Menteri Komunikasi dan Multimedia Annuar Musa mengisytiharkan bahawa sebarang siasatan yang sedang dibuat mengenai “berita palsu” tidak akan terjejas oleh pembatalan itu. Menurut Menteri itu, daripada 30 siasatan yang dibuka dari bulan Mac hingga Oktober, 12 dibawa ke mahkamah, 14 diklasifikasikan sebagai “tiada tindakan lanjut” dan empat masih dalam siasatan.

Pada bulan April, polis mengancam aktivis dan pelukis Fahmi Reza dengan kes hasutan kerana mempersendakan Raja Permaisuri Agong atas catatan Instagram Permaisuri. Polis menahan Reza selepas dia menyusun dua senarai main lagu Spotify yang merujuk sama ada Raja Permaisuri Agong, Azizah Aminah Maimunah Iskandariah, atau persoalan Instagram baginda kepada pengikut sekiranya mereka cemburu dengan baginda dan pekerjanya menerima vaksinasi awal COVID-19. Penyokong berkumpul di balai polis, dan organisasi hak sivil menuntut pembebasan Reza; mereka kemudiannya turut dipanggil untuk disoal siasat. Pada bulan Ogos polis menggugurkan kes hasutan itu.

Pada bulan Ogos polis menyiasat tujuh aktivis dari gabungan belia Sekratariat Solidariti Rakyat kerana menghasut berhubung protes jalanan yang dirancang. Penganjur telah mengadakan dua protes jalanan pada bulan Julai, yang menuntut peletakan jawatan Perdana Menteri, pembukaan semula parlimen, dan moratorium pembayaran balik pinjaman automatik untuk semua. Kenyataan akhbar gabungan belia ini menyelar penggunaan kes hasutan sebagai ugutan melampau terhadap rakyat biasa.

Kebebasan Bersuara untuk Anggota Akhbar dan Media Lain, Termasuk Media Dalam Talian: Parti politik dan individu yang dikaitkan dengan gabungan parti pemerintah memiliki atau mengawal majoriti saham dalam hampir semua media cetak dan penyiaran bahasa Inggeris dan Melayu, kebanyakannya adalah prokerajaan secara terang-terangan. Saluran media dalam talian lebih bebas tetapi sering menjadi sasaran tindakan undang-undang dan gangguan.

Pada bulan April, Reporters Without Borders, merujuk kepada ordinan darurat bulan Mac, dengan memetik negara “kembali kepada pemerintahan yang lebih autoritarian” apabila kerajaan mengenakan dikri “berita palsu” yang membolehkan pihak berkuasa “memaksa versi kebenaran mereka sendiri.”

Kerajaan mengekalkan dan kadang-kadang memberikan tekanan untuk mengawal kandungan berita, baik di media cetak mahupun media penyiaran. Kerajaan mengharamkan, menyekat, atau membatasi edaran penerbitan yang dianggap sebagai ancaman terhadap ketenteraman awam, moral, atau keamanan negara. Kerajaan mempunyai kuasa untuk menangguhkan penerbitan atas sebab-sebab ini dan mengekalkan kawalan yang efektif terhadap proses pelesenan.

Pada bulan Februari, Presiden Mahkamah Rayuan Rohana Yusuf mendapati portal berita dalam talian bebas Malaysiakini bersalah kerana menghina dengan komen pengguna yang disiarkan pada artikel portal yang diterbitkan pada Jun 2020; ketua editor Steven Gan dibebaskan. Keputusan itu mendapati komen pengguna, yang dibuang oleh Malaysiakini dalam masa 12 minit selepas menyiarkan, “menghina” Ketua Hakim Negara Tengku Maimun Tuan Mat. Jabatan Peguam Negara meminta denda RM200,000 ($47,500), tetapi Yusuf mendenda Malaysiakini lebih daripada dua kali ganda jumlah itu. Seorang peguam bela hak asasi manusia terkemuka menyatakan, “jumlah itu bukan hukuman. Ia bersifat dendam.”

Pada bulan Februari juga pihak berkuasa menyiasat ketua pengarang Malaysiakini Steven Gan dan ahli parlimen Charles Santiago di bawah undang-undang hasutan dan multimedia kerana mengeluarkan kenyataan mengkritik keputusan kehakiman mengenai kesalahan menghina oleh Malaysiakini.

Keganasan dan Gangguan: Wartawan menjadi sasaran gangguan dan intimidasi.

Pada bulan Mei, Kesatuan Wartawan Kebangsaan Semenanjung Malaysia, Pusat Kewartawanan Bebas, dan Gerakan Media Merdeka mengeluarkan kenyataan sebagai tindak balas kepada lima insiden pihak berkuasa menyoal dan menyiasat wartawan pada awal tahun laporan. Dengan menyebut bahawa Malaysiakini, Astro Awani, Free Malaysia Today, dan China Press dipanggil untuk siasatan polis, kumpulan media sebelum ini mengisytiharkan bahawa akhbar tidak sepatutnya “dipanggil oleh kerajaan atau diancam dengan tindakan berdasarkan artikel yang mereka terbitkan atas kapasiti mereka sebagai media,” dan menyifatkan gangguan terhadap wartawan kerana melakukan tugas mereka sebagai “taktik untuk menyekat kebebasan akhbar.”

Penapisan atau Sekatan Kandungan: Kerajaan mengekalkan keupayaan untuk menapis media. Undang-undang mewajibkan permit untuk memiliki mesin cetak, dan pencetak selalunya enggan mencetak penerbitan yang kritikal terhadap kerajaan kerana takut akan tindakan balas. Dasar sedemikian, bersama-sama dengan undang-undang antifitnah dan ordinan yang menghalang penyebaran “berita palsu” digubal pada bulan Mac di bawah darurat berkaitan pandemik COVID-19 pada bulan Januari-Ogos, yang menghalang kewartawanan atau penyiasatan bebas dan mengakibatkan penapisan sendiri dalam media cetak dan penyiaran.

Kerajaan kadangkala menapis majalah asing, akhbar dan program berita, selalunya disebabkan kandungan seksual.

Sekatan kerajaan ke atas stesen radio dan televisyen mencerminkan sekatan di media cetak, dan media elektronik sebahagian besarnya menyokong kerajaan. Stesen televisyen menapis rancangan untuk mengikut garis panduan kerajaan.

Kerajaan pada umumnya menyekat penerbitan yang dinilai mungkin menimbulkan ketidakharmonian kaum atau agama. Kementerian Dalam Negeri mengekalkan senarai lebih 1,700 penerbitan yang diharamkan setakat November 2020. Pada bulan April, Mahkamah Tinggi mengekalkan pengharaman tahun 2019 ke atas buku komik Belt and Road Initiative for Win Winism oleh “Superman Hew.” Pada bulan Julai, pengasas NGO Refuge for the Refugees Heidy Quah didakwa di bawah undang-undang komunikasi berhubung siaran media sosial tahun 2020 mengenai keadaan di pusat tahanan imigresen. Dia berdepan hukuman penjara sehingga setahun dan denda RM50,000 ($12,000).

Pada bulan Julai polis menyerbu pejabat Freedom Film Network sebagai tindak balas kepada filem pendek animasi yang dikeluarkan oleh Rangkaian itu dan pertubuhan NGO Suaram pada bulan Jun tentang ketiadaan akauntabiliti polis. Polis dilaporkan menyoal kakitangan Suaram untuk menilai sama ada filem itu melanggar undang-undang hasutan atau komunikasi tetapi tidak membuat keputusan. Pengasas bersama kumpulan belia Misi Solidariti, Sharon Wah, yang disoal siasat bersama empat aktivis lain, mengisytiharkan: “Undang-undang yang sewenang-wenangnya melarang ucapan dan kritikan yang sah masih dikekalkan. Apa yang diperlukan hanyalah satu komen sahaja, satu kenyataan tersalah buat, dan anda berada dalam kedudukan yang boleh disiasat oleh polis.”

Undang-undang Libel/Fitnah: Undang-undang ini termasuk seksyen mengenai fitnah sivil dan jenayah. Fitnah jenayah boleh dihukum penjara maksimum dua tahun, denda, atau kedua-duanya sekali. Kenyataan yang benar boleh dianggap sebagai fitnah jika ia melanggar “kesejahteraan awam”. Kerajaan dan penyokongnya menggunakan undang-undang ini, bersama dengan peruntukan terhadap hasutan, untuk menghukum dan menyekat penerbitan bahan yang kritikal terhadap pegawai dan dasar kerajaan.

Pada bulan Julai, Mahkamah Persekutuan mengekalkan sabitan fitnah jenayah tahun 2018 terhadap portal berita dalam talian Malaysiakini atas artikel dan video yang diterbitkan pada tahun 2012 tentang pencemaran yang didakwa dikaitkan dengan Raud Australian Gold Mining dan mengarahkan Malaysiakini membayar RM550,000 ($132,000) sebagai ganti rugi dan kos.

Pada bulan Oktober, kerajaan menghidupkan semula saman fitnah jenayah tahun 2018 terhadap wartawan British Claire Rewcastle-Brown kerana laporannya mengenai skandal kewangan 1 Malaysia Development Berhad yang membawa kepada sabitan terhadap bekas Perdana Menteri Najib pada tahun 2020 atas tuduhan rasuah dan menyebabkan pendakwaan berterusan dakwaan rasuah dan salah guna kuasa lain terhadapnya sepanjang tahun laporan.

Keselamatan Negara: Pihak berkuasa sering memetik undang-undang keselamatan negara untuk menyekat pengedaran media bahan yang kritikal terhadap dasar kerajaan dan pegawai kerajaan. Kerajaan menggunakan pandemik COVID-19 untuk meneruskan amalan ini.

Kesan Pertubuhan Bukan Kerajaan: Kumpulan-kumpulan yang bersimpati kepada kerajaan sekarang berusaha menyekat kebebasan bersuara melalui aduan jenayah terhadap kenyataan yang didakwa menghasut. Pada bulan Jun, 40 kumpulan agama dan pendidik bersama-sama membantah satu program dalam talian, “Sekolah Sebagai Tempat Selamat untuk Individu Pelbagai Orientasi Seksual,” dengan alasan bahawa sekolah “mesti diselamatkan daripada unsur-unsur orientasi seks yang tidak wajar dan ideologi transgenderisme yang bertentangan dengan ajaran agama” (lihat bahagian 6, Tindakan Keganasan, Penjenayahan, dan Penganiayaan Lain Berdasarkan Orientasi Seksual dan Identiti Jantina). Kumpulan sebegini juga kadangkala cuba menakut-nakutkan kumpulan pembangkang melalui demonstrasi.

Kebebasan Internet

Kerajaan mengehadkan akses kepada internet. Dengan mengekang kebebasan internet untuk memerangi perbezaan pandangan politik dalam talian, pihak berkuasa menyekat beberapa laman web dan memantau internet untuk mesej dan penyiaran blog yang dianggap mengancam keselamatan atau ketenteraman awam.

Kerajaan memberi amaran kepada pengguna internet untuk mengelakkan kandungan yang menyinggung atau tidak senonoh dan perkara-perkara sensitif seperti agama dan kaum, dan secara agresif melakukan pendakwaan terhadap mereka yang mengkritik Islam, sultan dan raja, atau pemimpin politik.

Undang-undang hasutan dan fitnah jenayah membawa kepada penapisan sendiri oleh sumber kandungan internet tempatan, termasuk penulis blog, penyedia berita dan aktivis.

Undang-undang mewajibkan penyedia internet dan perkhidmatan rangkaian lain untuk mendapatkan lesen, dan membolehkan hukuman dikenakan terhadap pemilik laman web atau blog kerana membenarkan kandungan perkauman, agama, atau politik yang menyinggung. Kerajaan menganggap mereka yang menyiarkan kandungan sebagai penerbit, seterusnya meletakkan beban bukti terhadap orang yang menyiarkannya. NGO dan orang ramai mengkritik undang-undang itu, dengan menyatakan ia boleh menyebabkan penapisan sendiri disebabkan oleh kebimbangan liabiliti. Pemerhati undang-undang bimbang keputusan bulan Februari oleh Mahkamah Rayuan terhadap Malaysiakini (lihat bahagian 2.a., Kebebasan Bersuara untuk Anggota Akhbar dan Media Lain, Termasuk Media Dalam Talian) menetapkan duluan bahawa laman web boleh dipertanggungjawabkan ke atas komen pembaca yang disiarkan sebagai respons kepada kandungan.

Kebebasan Akademik dan Acara Kebudayaan

Kerajaan meletakkan beberapa sekatan ke atas kebebasan akademik, terutamanya luahan pandangan politik yang tidak disetujui, dan sekatan yang dikenakan terhadap guru dan pelajar yang menyatakan pandangan yang menentang. Kerajaan menghendaki semua kakitangan awam, ahli fakulti universiti, dan pelajar menandatangani kesetiaan kepada raja dan kerajaan. Sesetengah ahli politik dan aktivis hak asasi manusia mendakwa kerajaan menggunakan ikrar kesetiaan untuk menghalang kegiatan politik dalam kalangan kumpulan-kumpulan ini. Walaupun ahli fakulti kadangkala mengkritik kerajaan secara terbuka, ahli akademik universiti awam mengamalkan penapisan sendiri kerana kemajuan kerjaya dan dana mereka bergantung kepada kerajaan. Pengawasan sendiri juga berlaku dalam kalangan ahli akademik di institusi swasta, didorong oleh ketakutan bahawa kerajaan mungkin membatalkan lesen institusi mereka. Undang-undang mengenakan batasan terhadap persatuan pelajar dan aktiviti politik pelajar dan fakulti. Pelajar masih dilarang daripada “menyatakan sokongan atau simpati” terhadap persatuan atau organisasi yang menyalahi undang-undang.

Kerajaan menapis filem untuk kandungan politik dan keagamaan tertentu, tidak membenarkan, contohnya, tayangan filem dalam bahasa Ibrani atau Yiddish, atau dari Israel. Walaupun kerajaan membenarkan filem asing di festival filem tempatan, ia kadangkala menapis kandungan secara fizikal dengan menutup skrin sehingga adegan yang dipertikaikan itu selesai.

Pada bulan Julai pihak berkuasa mendakwa Toh Han Boon kerana menghasilkan dan mempromosikan filem Babi, yang diharamkan kerajaan pada tahun 2020 kerana menggambarkan hubungan kaum di negara ini. Undang-undang menghalang pengeluaran, pengedaran atau penayangan filem tanpa kebenaran daripada Perbadanan Kemajuan Filem Nasional Malaysia. Toh dibebaskan dengan ikat jamin tetapi boleh dikenakan denda yang tinggi, penjara dua tahun, atau kedua-duanya sekali. Mahkamah menjadualkan perbicaraan pada 14 Oktober, dan kes itu diteruskan pada akhir tahun.

B. KEBEBASAN BERHIMPUN SECARA AMAN DAN BERPERSATUAN

Perlembagaan memperuntukkan kebebasan berhimpun dan berpersatuan tetapi membenarkan sekatan yang difikirkan perlu atau sesuai demi kepentingan keselamatan, dan ketenteraman awam, atau (dalam hal berpersatuan) moral. Pematuhan sekatan kerajaan tidak melindungi sesetengah penunjuk perasaan daripada gangguan atau ditangkap.

Kebebasan Berhimpun Secara Aman

Perlembagaan memperuntukkan “hak untuk berhimpun secara aman dan tanpa senjata” kepada rakyat. Namun, beberapa undang-undang membatasi hak ini. Walaupun undang-undang tidak mewajibkan mana-mana kumpulan untuk memperoleh permit bagi perhimpunan, pihak polis sering kali meletakkan sekatan masa, tempat, dan lain-lain ke atas hak untuk berhimpun. Pihak berkuasa mengharamkan protes jalanan, dan polis kadangkala berhadapan dengan demonstrasi masyarakat sivil dan pembangkang dengan penangkapan besar-besaran.

Protes yang dianggap boleh diterima oleh kerajaan biasanya berjalan tanpa campur tangan.

Pada bulan Ogos, polis menghentikan perhimpunan nyala lilin anjuran NGO Sekretariat Solidariti Rakyat untuk memperingati mangsa COVID-19 di Kuala Lumpur dan menahan 31 aktivis kerana melanggar peraturan kawalan penyakit berjangkit walaupun peserta mengikuti semua prosedur operasi standard COVID-19 yang diperlukan untuk perhimpunan. Polis mendenda setiap aktivis, termasuk seorang ahli majlis perbandaran tempatan, dan menahan mereka selama beberapa jam.

Pada bulan Ogos juga, polis menyekat laluan utama ke parlimen untuk menghalang ahli parlimen pembangkang daripada memasuki bangunan selepas Speaker Dewan Rakyat Azhar Harun menggantung sidang khas parlimen atas kebimbangan COVID-19.

Kebebasan Berpersatuan

Perlembagaan memperuntukkan hak berpersatuan. Walau bagaimanapun, kerajaan meletakkan sekatan yang ketara terhadap hak ini, dan undang-undang tertentu membatasinya. Mengikut undang-undang, hanya organisasi berdaftar dengan tujuh orang atau lebih boleh berfungsi secara sah. Kerajaan selalunya menghalang pendaftaran pertubuhan yang dianggap sangat tidak mesra kepada kerajaan atau mengenakan prasyarat yang ketat. Kerajaan boleh membatalkan pendaftaran kerana melanggar undang-undang yang mengawal persatuan.

Kerajaan mengharamkan keanggotaan dalam parti politik dan organisasi yang tidak berdaftar.

Banyak pertubuhan hak asasi manusia dan organisasi masyarakat sivil menghadapi kesukaran mendapatkan pengiktirafan kerajaan sebagai NGO. Akibatnya banyak NGO berdaftar sebagai syarikat, yang menghadapi halangan perundangan dan birokrasi untuk mengumpul wang untuk menyokong kegiatan mereka. Pihak berkuasa sering menyebut ketiadaan pendaftaran sebagai alasan untuk mengambil tindakan terhadap organisasi. Sesetengah NGO juga melaporkan kerajaan memantau aktiviti mereka untuk menakut-nakutkan mereka.

C. KEBEBASAN BERAGAMA

Lihat Laporan Kebebasan Beragama Jabatan Negara A.S. di https://www.state.gov/religiousfreedomreport/

D. KEBEBASAN BERGERAK DAN HAK UNTUK MENINGGALKAN NEGARA

Perlembagaan memperuntukkan kebebasan bergerak dalam negara, penghijrahan, dan penghantaran balik. Namun hak ini selalunya dibatasi oleh pegawai kerajaan persekutuan dan negeri, terutamanya di negeri-negeri di timur Malaysia iaitu Sabah dan Sarawak.

Pergerakan Dalam Negara: Negeri Sabah dan Sarawak mengawal imigresen yang masuk ke kawasan mereka dan mewajibkan warga asing dan warganegara dari Semenanjung Malaysia untuk mengemukakan pasport atau kad pengenalan nasional untuk kemasukan. Pihak berkuasa negeri terus menghalang kemasukan pemimpin negara tertentu ke dalam negeri-negeri ini. Sarawak mengekalkan larangan masuk antaranya ke atas Zakir Naik, seorang pendakwah Islam kontroversi; Mandeep Karpal Singh, yang sebelum ini adalah gabungan NGO untuk pilihan raya yang adil Bersih; pengerusi Bersih sekarang Thomas Fann; bekas pengerusi Maria Chin dan Ambiga Sreenevasan; Wong Chin Huat, ahli akademik dan pengerusi sumber Bersih; Jerald Joseph, pesuruhjaya SUHAKAM; serta aktivis Colin Nicholas dan Jannie Lasimbang. Terdapat beberapa sekatan pergerakan dalam negara oleh pelarian dan pencari suaka (lihat bahagian 2.f., Kebebasan Bergerak).

Perjalanan Luar Negara: Perjalanan ke Israel adalah tertakluk kepada kelulusan dan terhad kepada tujuan keagamaan.

E. STATUS DAN LAYANAN TERHADAP ORANG PELARIAN DALAMAN

Tidak berkenaan.

F. PERLINDUNGAN BAGI PELARIAN

Kerajaan umumnya tidak menghalang organisasi yang memberi perlindungan dan bantuan kepada pendatang, pelarian, dan orang tanpa kerakyatan, yang kebanyakannya hidup bebas bergaul dengan orang ramai. Kerajaan bekerjasama tetapi secara terhad dengan Pesuruhjaya Tinggi Bangsa-Bangsa Bersatu untuk Pelarian (UNHCR) dan organisasi kemanusiaan lain dalam memberikan perlindungan dan bantuan kepada pelarian dan pencari suaka. Disebabkan tiada kerangka undang-undang untuk menangani pelarian dan pencari suaka di negara ini, UNHCR menjalankan semua aktiviti yang berkaitan dengan perlindungan, termasuk pendaftaran dan penentuan status.

Akses kepada Pencari Suaka: Undang-undang tidak memperuntukkan pemberian suaka atau status pelarian, dan kerajaan belum mewujudkan sistem untuk menyediakan perlindungan kepada pelarian.

Migran, pelarian, dan orang tanpa kerakyatan tidak menerima sokongan kerajaan. Kerajaan membenarkan UNHCR dan NGO bekerja dengan populasi ini, tetapi kerjasama kerajaan dengan UNHCR tidak konsisten.

Dipandang sebagai “pendatang tanpa izin”, pelarian dan lain-lain tertakluk kepada pengusiran pada bila-bila masa. Mereka juga menghadapi hukuman penjara maksimum lima tahun, denda, atau kedua-duanya, dan hukuman mandatori maksimum enam sebatan jika disabitkan dengan pelanggaran undang-undang imigresen.

Pada bulan Jun, organisasi hak asasi manusia memprotes satu ilustrasi yang disiarkan di media sosial oleh Pasukan Petugas Kebangsaan, sebuah unit kerajaan yang didakwa mengetatkan kawalan sempadan, yang menunjukkan pegawai keselamatan bersenjata dan kapal tentera laut mengelilingi sebuah bot, dengan kapsyen, “Pendatang Rohingya, ketibaan anda tidak dialu-alukan. .” Sebagai tindak balas kepada aduan, Menteri Dalam Negeri Hamzah Zainudin mengisytiharkan beliau percaya kebanyakan rakyat Malaysia bimbang bahawa “sebilangan besar pelarian yang menjadikan Malaysia destinasi pilihan mereka” mungkin “membawa kepada pelbagai penyakit sosial.” Sebaliknya, aktivis hak migran Adrian Pereira daripada NGO North South Initiative melahirkan ketakutan terhadap gambaran kerajaan terhadap Rohingya, terutamanya selepas peningkatan kebencian dalam talian terhadap komuniti itu pada tahun 2020.

Penganiayaan terhadap Migran dan Pelarian: UNHCR melaporkan bahawa sehingga 31 Disember, terdapat 180,440 pelarian dan pencari suaka di negara ini yang berdaftar dengan UNHCR, dengan 155,400 daripadanya adalah dari Burma: 103,380 Rohingya, 22,570 Chins, dan 29,450 kumpulan etnik lain yang datang dari kawasan yang dilanda konflik atau “melarikan diri daripada penganiayaan” di Burma. Baki 24,040 individu, UNHCR melaporkan, datang dari 50 negara, termasuk 6,730 Pakistan, 3,720 Yaman, 3,300 Syria, 3,210 Somalia, 2,800 Afghanistan, 1,690 Sri Lanka, 1,200 Iraq, 770 Palestin, dan lain-lain. Dalam kalangan pelarian dan pencari suaka, 68 peratus adalah lelaki dan 32 peratus adalah wanita. Terdapat 46,170 kanak-kanak di bawah umur 18 tahun. Sekatan perjalanan yang berterusan untuk mengekang penularan COVID-19 menghalang ramai individu daripada memperbaharui kad UNHCR mereka, meninggalkan mereka dengan dokumentasi yang telah tamat tempoh.

Kebanyakan pendatang, pelarian dan orang tanpa kerakyatan tinggal di tempat tinggal persendirian dan hidup dengan sokongan daripada UNHCR, NGO, organisasi berasaskan komuniti, rangkaian sokongan pelarian, atau pekerjaan haram atau informal. Kerajaan menahan beribu-ribu individu di pusat tahanan imigresen dan kemudahan lain. Akses kepada mereka yang berada di pusat tahanan selalunya terhad dengan ketara. Menurut pemerhati, sehingga bulan September, terdapat sekurang-kurangnya 600 pencari suaka dan pelarian berdaftar, termasuk 57 kanak-kanak, ditahan di pusat tahanan imigresen.

Kerajaan terus menangkap pekerja asing tanpa izin, termasuk kanak-kanak, dan menahan beribu-ribu dalam sel terkurung dan sesak di pusat tahanan imigresen dan kemudahan lain.

Pada bulan April seorang pelarian pemegang kad UNHCR Pakistan telah diserang oleh sekumpulan lelaki di Selangor yang memutuskan kemaluannya.

Pendatang dan bakal pelarian melahirkan kebimbangan untuk tampil ke hadapan untuk mendapatkan vaksin COVID-19, kerana takut ditahan dan kemungkinan pengusiran selepas menerima mesej bercampur daripada kerajaan. Pada bulan Mei, Menteri Dalam Negeri Hamzah Zainudin mengisytiharkan kerajaan akan “mengumpul” dan memberi vaksin kepada pendatang tanpa izin untuk “membantu” mereka dan “melindungi rakyat Malaysia.” Jika pendatang tidak datang untuk vaksinasi, kerajaan akan “mencari mereka,” katanya kepada media, sambil menambah bahawa pihak berkuasa kemudian akan bekerjasama dengan majikan dan kedutaan untuk mendapatkan hanya individu sah untuk tujuan vaksinasi. Namun, pada bulan September Hamzah memaklumkan parlimen bahawa kerajaan akan mewajibkan pekerja penjagaan kesihatan memaklumkan pasukan keselamatan jika pendatang tanpa izin muncul di kemudahan kesihatan dan pusat vaksin.

Pada bulan September Menteri Kesihatan Khairy Jamaluddin mengumumkan bahawa semua orang di negara ini layak mendapat vaksin COVID-19 tanpa mengira status sah, tetapi ramai yang masih ragu-ragu. Pemohon perlu memberikan nama dan alamat mereka untuk status vaksin mereka direkodkan, dan sesetengah orang bimbang yang pihak berkuasa boleh menggunakan maklumat itu kemudian untuk menyerbu rumah mereka. Walaupun pemerhati melaporkan bahawa tiada pegawai Jabatan Imigresen dilihat di pusat vaksinasi, terdapat laporan terpencil tentang sekatan jalan raya polis atau intimidasi terhadap pelarian oleh polis dalam perjalanan ke pusat vaksinasi, termasuk kejadian polis mengoyakkan kad UNHCR yang telah tamat tempoh. Dalam kes lain seorang pelarian berkata polis yang meronda menghalangnya, dan menjadi agresif, walaupun kad UNHCR ditunjukkan olehnya, polis mengancam untuk menangkap dia dan mendakwa bahawa dia telah melanggar undang-undang. “Saya panik kerana saya dikatakan telah melakukan sesuatu yang salah. Akhirnya, mereka meminta wang, yang saya tiada pilihan selain terpaksa memberinya.”

UNHCR menegaskan bahawa pihak berkuasa terus tidak membenarkan lawatan kakitangannya ke pusat tahanan untuk bertemu pelarian dan pencari suaka, menentukan mereka yang memerlukan perlindungan antarabangsa, dan menyokong pembebasan mereka.

Pertubuhan-pertubuhan NGO dan organisasi antarabangsa yang terlibat dengan populasi ini membuat dakwaan yang boleh dipercayai tentang kesesakan, makanan dan pakaian yang tidak mencukupi, kekurangan akses yang tetap kepada air bersih, penjagaan perubatan yang lemah, sanitasi yang tidak betul dan kekurangan tempat tidur di pusat tahanan imigresen.

Pertubuhan-pertubuhan NGO tempatan dan antarabangsa menganggarkan kebanyakan daripada 12 pusat tahanan imigresen tetap dan sembilan pusat sementara di negara ini berada pada atau melebihi kapasiti, dengan beberapa tahanan ditahan selama setahun atau lebih. Bilangan yang ditahan di pusat-pusat ini tidak tersedia secara umum.

Organisasi hak asasi manusia menyatakan kebimbangan serius tentang kekurangan akses kepada proses undang-undang yang adil dan perwakilan yang mencukupi semasa perbicaraan mahkamah imigresen. Majlis Peguam Malaysia mengkritik sekeras-kerasnya mahkamah imigresen di pusat tahanan dalam menjalankan proses undang-undang kerana pekerja asing tidak diberikan pemahaman yang jelas tentang pertuduhan terhadap mereka dalam bahasa mereka sendiri dan secara berkesan dinafikan hak untuk mendapatkan peguam. Semasa perbicaraan mahkamah 15 hingga 20 pendatang sering dibicarakan bersama-sama, dikumpulkan mengikut kesalahan yang mereka dituduh. Jika didapati bersalah, kos pengusiran secara amnya jatuh kepada tahanan, yang membawa kepada penahanan berpanjangan bagi mereka yang tidak mampu membayar.

Kerajaan beberapa kali menghalau secara paksa bot dengan pelarian dan pencari suaka yang datang dari negara di mana nyawa atau kebebasan mereka boleh terancam kerana bangsa, agama, kewarganegaraan, keahlian dalam kumpulan sosial tertentu, atau pendapat politik.

Pada bulan Februari, Mahkamah Tinggi mengeluarkan penangguhan sementara terhadap pengusiran 1,200 warga Myanmar selepas orang yang dihantar pulang itu sudah berada di atas kapal tentera laut Myanmar. Penahanan itu susulan perbicaraan mengenai pemfailan bersama terhadap kerajaan oleh Amnesty International Malaysia dan Asylum Access Malaysia, yang mendakwa bahawa antara orang yang dihantar pulang itu terdapat pelarian sah, pencari suaka, dan kanak-kanak di bawah umur yang dipisahkan daripada ibu bapa yang tinggal di Malaysia. Walau bagaimanapun, kapal-kapal itu berlepas lewat hari itu walaupun terdapat keputusan mahkamah. Ketua pengarah imigresen mengeluarkan kenyataan yang mengesahkan bahawa kapal-kapal itu berlepas dengan 1,086 daripada 1,200 warga Myanmar di atasnya. UNHCR mengisytiharkan bahawa orang yang dihantar pulang termasuk sekurang-kurangnya enam individu yang berdaftar dengan agensi itu. Menurut kumpulan pelarian antara mereka ialah minoriti Chin dan pencari suaka Kachin yang melarikan diri daripada penganiayaan dan kira-kira sedozen kanak-kanak dengan sekurang-kurangnya seorang ibu atau bapa di Malaysia. Kumpulan-kumpulan ini juga menyatakan kebimbangan bahawa sesetengah yang dihantar pulang mungkin tidak membawa kad mereka yang dikeluarkan oleh PBB semasa mereka diambil dan menunjukkan bahawa orang lain telah memohon suaka tetapi sedang menunggu penilaian tuntutan mereka. Human Rights Watch menyeru kerajaan untuk menyiasat pengusiran dan memberikan UNHCR akses kepada semua tahanan, pelarian dan pencari suaka di negara ini, dan menekankan risiko penganiyaan yang mereka hadapi apabila kembali.

Kebebasan Pergerakan: Kerajaan secara amnya bertolak ansur dengan kehadiran pelarian tanpa izin dan pencari suaka tetapi kadangkala menahan mereka atas pelbagai sebab di penjara polis atau pusat tahanan imigresen sehingga mereka boleh dihantar pulang atau UNHCR mewujudkan bona fide mereka. Sesetengah pelarian yang memegang kad pengenalan UNHCR melaporkan keupayaan terhad untuk bergerak ke seluruh negara kerana pihak berkuasa kadangkala tidak mengiktiraf kad UNHCR.

Pekerjaan: Walaupun kerajaan tidak membenarkan pelarian berdaftar UNHCR untuk bekerja, ia biasanya tidak mengganggu jika mereka melakukan kerja tidak formal. UNHCR melaporkan kerajaan telah membuat pertuduhan dalam beberapa kes terhadap majikan kerana mengupah pelarian. Pelarian yang bekerja di sektor tidak formal dibayar gaji yang lebih rendah daripada pekerja yang sama dan terdedah kepada eksploitasi.

Akses kepada Perkhidmatan Asas: Kerajaan menyediakan akses kepada penjagaan kesihatan pada kadar diskaun warga asing sebanyak 50 peratus kepada pelarian berdaftar UNHCR, tetapi tidak kepada orang tanpa kad pendaftaran UNHCR. NGO mengendalikan klinik statik dan bergerak, tetapi bilangan dan aksesnya terhad. Pelarian tidak mempunyai akses kepada sistem pendidikan awam. Akses kepada pendidikan dihadkan kepada sekolah yang dikendalikan oleh NGO dan komuniti etnik, dan UNHCR menganggarkan tidak lebih daripada 40 peratus kanak-kanak pelarian bersekolah. Kekurangan sumber dan guru yang berkelayakan mengehadkan peluang untuk majoriti kanak-kanak pelarian pada usia sekolah. UNHCR menyatakan bahawa kerana kebanyakan persekolahan adalah maya pada tahun itu, sesetengah populasi, seperti Rohingya, membenarkan kanak-kanak perempuan menyertai persekolahan secara maya apabila mereka dilarang hadir secara peribadi.

G. ORANG TANPA KERAKYATAN

Jabatan Pendaftaran Negara tidak menyimpan rekod orang tanpa kerakyatan. Pada bulan Oktober UNHCR menganggarkan terdapat 9,040 orang tanpa kerakyatan menetap di semenanjung Malaysia, yang majoritinya adalah etnik Tamil India. Pada tahun 2019, UNHCR menganggarkan terdapat 450,000 orang tanpa kerakyatan yang menetap di negeri timur Sabah. Angka asas orang tanpa kerakyatan dan orang “berisiko” tanpa kerakyatan di Sabah, di mana kira-kira 80,000 pelarian Islam Filipina tinggal, tidak tersedia.

Undang-undang kewarganegaraan dan peraturan serta prosedur pendaftaran kelahiran mewujudkan kumpulan besar kanak-kanak tanpa kerakyatan dalam populasi pendatang dan pelarian. Apabila ibu tidak mempunyai bukti kewarganegaraan yang sah, pihak berkuasa memasukkan kewarganegaraan anak sebagai “tidak diketahui” pada surat beranak. UNHCR menganggap masalah ini sebagai meluas.

Walaupun jika bapa ialah seorang rakyat Malaysia, perkahwinan itu boleh dianggap tidak sah dan anak tidak sah jika ibu tidak mempunyai bukti kerakyatan; anak itu juga dianggap tanpa kerakyatan.

Sesetengah pemerhati menyatakan bahawa anak yang dilahirkan oleh pelarian dan pencari suaka Islam selalunya lebih senang mendapat kewarganegaraan berbanding pelarian dan pencari suaka bukan Islam. Bagi pelarian yang berkahwin secara Islam, pemerhati mendakwa pihak berkuasa sering menerima dokumen UNHCR atau dokumentasi lain sebagai ganti pasport bagi bukti kewarganegaraan.

Orang yang tidak mempunyai bukti kewarganegaraan tidak dapat mengakses perkhidmatan kerajaan seperti kos penjagaan kesihatan yang lebih rendah, atau memiliki hartanah sendiri. Sebelum ini kerajaan persekutuan membenarkan kanak-kanak tanpa kerakyatan untuk mendaftar di sekolah kerajaan jika ibu bapa dapat membuktikan bapa kanak-kanak itu adalah warganegara, tetapi pada November 2020 Menteri Pendidikan memaklumkan parlimen bahawa kanak-kanak tanpa kerakyatan tidak mempunyai akses kepada sekolah kerajaan tetapi boleh bersekolah di sekolah swasta .

Bahagian 3. Kebebasan Mengambil Bahagian dalam Proses Politik

Undang-undang memberikan kebolehan kepada warga negara untuk memilih kerajaan mereka dalam pilihan raya berkala yang bebas dan adil yang diadakan dengan undi rahsia dan berdasarkan hak memilih sejagat dan sama rata. Perlembagaan juga memperuntukkan peralihan kuasa tanpa pilihan raya parlimen baharu. Ini berlaku pada bulan Ogos buat kali kedua sejak tahun 2018, apabila Perdana Menteri Muhyiddin Yassin meletak jawatan selepas kehilangan sokongan majoriti anggota dewan rakyat, menyebabkan peralihan kuasa kepada Perdana Menteri baharu, Ismail Sabri. Agong memutuskan bahawa Ismail menguasai majoriti parlimen dan melantiknya sebagai Perdana Menteri selepas bertemu dengan ahli parlimen, mengikut parameter perlembagaan.

PILIHAN RAYA DAN PENYERTAAN POLITIK

Pilihan Raya Terkini: Pilihan raya umum terkini di negara ini diadakan pada tahun 2018 dalam keadaan tuduhan berat sebelah kepartian terhadap pihak institusi awam, khususnya Suruhanjaya Pilihan Raya dan Pendaftar Pertubuhan. Dalam pilihan raya gabungan Pakatan Harapan menggulingkan gabungan pemerintah Barisan Nasional, menandakan peralihan kuasa persekutuan pertama antara gabungan sejak kemerdekaan pada 1957. Sebelum pilihan raya 2018, parti politik pembangkang kurang bernasib baik antaranya kerana kawalan kerajaan Barisan Nasional ke atas media tradisional dan ketidakseimbangan dalam bahagian kawasan pilihan raya.

Walaupun pihak berkuasa secara amnya merekodkan undi dengan tepat, terdapat penyelewengan yang dilakukan oleh bekas kerajaan gabungan Barisan Nasional yang menjejaskan keadilan pilihan raya.

Satu konsortium NGO mengeluarkan laporan rasmi pada tahun 2018 yang memperincikan penyelewengan dalam pilihan raya, termasuk pembelian undi, penggunaan dana awam untuk aktiviti parti, dan dakwaan kelakuan berat sebelah oleh pegawai awam. Menurut pertubuhan-pertubuhan NGO, yang tiada satu pun secara rasmi diiktiraf untuk memerhati pilihan raya, kerajaan persekutuan dan negeri membelanjakan lebih RM5 bilion untuk “pemberian” selepas parlimen dibubarkan dan penggubal undang-undang dilarang daripada membuat komitmen kewangan baharu. Laporan itu juga mendakwa seorang pemerhati pilihan raya yang bertauliah aktif berkempen untuk kerajaan Barisan Nasional yang terdahulu.

Walaupun terdapat bantahan kuat oleh parti pembangkang dan masyarakat sivil, pada tahun 2018, kerajaan Barisan Nasional yang terdahulu meluluskan persempadanan semula kawasan parlimen yang dikatakan oleh pengkritik menguntungkan Barisan Nasional secara tidak adil melalui “gerimandering” (manipulasi kawasan pilihan raya) dan pembahagian kawasan yang tidak adil. Mengikut undang-undang, kerajaan tidak boleh membuat persempadanan semula pilihan raya sehingga tahun 2026 melainkan ahli parlimen meminda perlembagaan persekutuan, satu proses yang memerlukan undi majoriti dua pertiga. Walaupun terdapat dakwaan penyelewengan pilihan raya dan kelemahan sistemik bagi kumpulan pembangkang, Barisan Nasional kalah dalam pilihan raya kepada Pakatan Harapan, pemindahan kuasa pertama antara gabungan parti yang memerintah kerajaan sejak kemerdekaan pada tahun 1957.

Parti Politik dan Penyertaan Politik: Ramai calon parti pembangkang tidak dapat bersaing secara adil dengan gabungan yang diketuai oleh Barisan Nasional dan dikenakan sekatan dan gangguan luar semasa kempen pilihan raya 2018. Pendaftaran parti politik baru kekal sukar kerana sekatan kerajaan untuk proses ini.

Pada bulan Ogos, Menteri Dalam Negeri menolak rayuan Ikatan Demokratik Malaysia untuk mendaftar sebagai parti politik. Perikatan itu, yang diketuai oleh ahli parlimen dan bekas Menteri Belia dan Sukan Syed Saddiq Syed Abdul Rahman, berjaya dilancarkan melalui media sosial, memperoleh lebih 300,000 pendaftaran ahli dalam satu bulan pada akhir 2020.

Perlembagaan menetapkan bilangan kerusi di parlimen yang diberikan kepada setiap negeri dengan kelebihan negeri luar bandar dan tanpa mengira peralihan penduduk dari semasa ke semasa. Selain itu, ia tidak memerlukan populasi yang sama dalam kawasan pilihan raya di mana-mana negeri. Setiap kawasan konstituensi memilih seorang ahli parlimen. Suruhanjaya Pilihan Raya telah menubuhkan kawasan pilihan raya dengan populasi yang berbeza-beza, seterusnya memberi kelebihan kepada penduduk luar bandar. Sebagai contoh, daerah luar bandar Igan mempunyai 18,000 pengundi berdaftar, manakala daerah bandar Kapar mempunyai lebih 144,000 pengundi berdaftar. Pegawai tempatan dan perbandaran dilantik di peringkat negeri atau persekutuan.

Penyertaan Wanita dan Ahli Kumpulan Minoriti: Tiada undang-undang mengehadkan penyertaan oleh wanita atau ahli kumpulan minoriti atau kumpulan terpinggir dari segi sejarah dalam proses politik, dan mereka mengambil bahagian. Di parlimen 33 wanita memegang 14.8 peratus kerusi, meningkat daripada 10.8 peratus dalam kitaran pilihan raya sebelumnya. Lapan daripada 14 hakim Mahkamah Persekutuan adalah wanita, termasuk Ketua Hakim Negara Tengku Maimun Tuan Mat. Terdapat empat hakim bukan Islam berkhidmat di Mahkamah Persekutuan.

Persekitaran politik adalah tidak mesra terhadap wanita. Serangan terhadap ahli politik perempuan dan wanita yang mengkritik politik negara adalah biasa, termasuk kenyataan seksis di parlimen terhadap ahli parlimen wanita, ancaman rogol dan pembunuhan melalui Facebook dan platform media sosial lain, dan stereotaip calon politik wanita. Pada bulan Julai Speaker Parlimen Azhar Harun berulang kali memberitahu ahli pembangkang wanita untuk “menutup mulut” semasa prosiding parlimen.

Sembilan jawatan kabinet disandang oleh wanita.

Bahagian 4. Rasuah dan Kurang Ketelusan dalam Kerajaan

Undang-undang memperuntukkan hukuman jenayah bagi rasuah oleh pegawai; beberapa orang yang masih berkhidmat dan bekas pegawai kerajaan kekal dibicarakan kerana rasuah, termasuk bekas Perdana Menteri, dan masih terdapat persepsi meluas tentang rasuah dan kronisme yang berleluasa dalam institusi kerajaan. Saluran media melaporkan banyak kes dakwaan rasuah terhadap pegawai kerajaan sepanjang tahun itu.

Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) bertanggungjawab menyiasat rasuah dalam kedua-dua badan swasta dan awam tetapi tidak mempunyai kuasa pendakwaan. Seorang juruaudit negara bertanggungjawab, mengikut perlembagaan, untuk mengaudit akaun kerajaan persekutuan dan negeri, agensi kerajaan dan pihak berkuasa awam yang lain.

Korupsi: Perbicaraan jenayah korupsi dan salah guna kuasa sedang dijalankan terhadap antaranya bekas Perdana Menteri dan ahli parlimen Najib Razak, presiden parti politik Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) Zahid Hamidi, dan ketua pembangkang Parti Tindakan Demokratik Lim Guan Eng. Perbicaraan untuk semua telah ditangguhkan kerana keadaan darurat dan perintah kawalan pergerakan untuk memerangi COVID-19.

Pada bulan Januari pihak berkuasa merampas 1,500 tan daging beku bernilai RM30 juta ($7.2 juta) semasa serbuan di Johor. Mereka mendapati bahawa kartel antarabangsa selama lebih 40 tahun telah menyeludup daging yang tiada sijil ke dalam negara dan secara palsu mewakilinya sebagai disahkan halal dengan menggunakan logo halal negara dengan bantuan pegawai kanan kerajaan yang korup daripada sekurang-kurangnya empat agensi. Pegawai didakwa ditawarkan wang tunai dan wanita untuk perkhidmatan seksual agar mengabaikan aktiviti kartel. Polis mendakwa dua eksekutif perniagaan kerana menggunakan logo halal palsu, dan SPRM menahan lapan suspek termasuk ejen import dan pegawai penguatkuasa.

Pada Februari, Mahkamah Tinggi menjatuhkan hukuman penjara enam tahun dan denda RM15.4 juta ($3.7 juta) kepada bekas menteri persekutuan dan ketua menteri paling lama di Negeri Sembilan, Isa Samad atas sembilan pertuduhan rasuah dan sogokan kerana menerima RM3 juta ringgit ($720,000) dalam rasuah berhubung dengan transaksi pembelian hotel mewah. Isa dibenarkan penangguhan sementara menunggu rayuannya.

Pada bulan Mei SPRM menahan anggota parlimen Tajuddin Abdul Rahman atas dua pertuduhan salah guna kuasa kerana mengganggu operasi dan urusan perniagaan Prasarana Malaysia Berhad, sebuah syarikat pengangkutan awam milik kerajaan di bawah Kementerian Kewangan. Polis membebaskan dia dengan jaminan.

Pada bulan Julai, Mahkamah Rayuan membebaskan ahli parlimen UMNO dan bekas Menteri Wilayah Persekutuan Tengku Adnan Tengku Mansor daripada RM2 juta ($480,000) tuduhan rasuah dan membatalkan hukuman penjara 12 bulan yang dijatuhkan oleh Mahkamah Tinggi pada Disember 2020. Mahkamah memutuskan wang yang diterima Tengku Adnan daripada seorang ahli perniagaan adalah derma kepada UMNO, walaupun ia dimasukkan ke dalam akaun syarikat milik Tengku Adnan.

Pada bulan Ogos, SPRM mendakwa ahli parlimen dan bekas Menteri Belia dan Sukan Syed Saddiq Syed Abdul Rahman dengan pengubahan wang haram. Saddiq mengaku tidak bersalah di mahkamah rendah di Johor atas dua pertuduhan pengubahan wang haram, melibatkan RM100,000 ($24,000). Pertuduhan itu datang bersama dua lagi pertuduhan rasuah terhadap Saddiq pada 22 Julai kerana penyelewengan RM1 juta ($240,000) dana milik bekas parti politiknya, Bersatu, yang diketuai oleh Perdana Menteri Muhyiddin. Saddiq dibebaskan dengan ikat jamin, dan pertuduhan dipindahkan ke mahkamah Kuala Lumpur pada bulan September.

Pada bulan September, mahkamah sesyen mendenda pegawai imigresen Yusrazif Wan Yusoh RM50,000 ($12,000) selepas dia mengaku bersalah atas lima pertuduhan menerima sogokan berjumlah RM15,000 ($3,600) bagi membebaskan warga Filipina dan China yang ditahan oleh Jabatan Imigresen. Siasatan mendedahkan Yusrazif menerima senarai nama dan butiran pasport warga asing yang ditahan daripada dua ejen dan memudahkan pembebasan dan pemulangan tahanan ke negara asal mereka dengan dibayar rasuah. Pihak berkuasa menahan Yusrazif sebagai sebahagian daripada operasi khas yang dijalankan SPRM dan Jabatan Imigresen sejak 2020 di pintu keluar masuk negara yang menyaksikan penahanan 65 individu, termasuk 39 pegawai imigresen, 17 ejen dan sembilan orang awam.

Pada bulan September juga, SPRM menarik balik 29 pertuduhan rasuah terhadap Noor Ehsanuddin Mohd Harun Narrashi, bekas ahli parlimen UMNO dan bekas pengarah Lembaga Kemajuan Tanah Persekutuan, sebuah agensi berkaitan kerajaan. SPRM menyatakan bahawa semua transaksi yang berkaitan dengan 29 pertuduhan terhadap Noor Ehsanuddin adalah “pendahuluan” yang telah dibayar balik sepenuhnya.

Menurut SPRM, pihak berkuasa menahan 337 pegawai awam kerana rasuah dan sogokan dari bulan Januari hingga Ogos.

Bahagian 5. Sikap Kerajaan Terhadap Penyiasatan Antarabangsa dan Bukan Kerajaan Terhadap Dakwaan Penyalahgunaa

Bahagian 5. Sikap Kerajaan Terhadap Penyiasatan Antarabangsa dan Bukan Kerajaan Terhadap Dakwaan Penyalahgunaan Hak Asasi Manusia

Kumpulan hak asasi manusia domestik dan antarabangsa beroperasi tertakluk kepada pelbagai peringkat sekatan kerajaan, menyiasat dan menerbitkan penemuan mereka mengenai kes hak asasi manusia; namun, kerajaan tidak sentiasa bekerjasama atau responsif terhadap pandangan mereka.

Di luar bidang politik dan hak asasi manusia, kerajaan secara amnya membenarkan pertubuhan-pertubuhan NGO berfungsi secara bebas, bertemu dengan wakil daripada sesetengah NGO, dan menjawab beberapa permintaan NGO. Namun, kerajaan turut bertindak terhadap beberapa pembela hak asasi manusia dan NGO. Pada minggu sebelum protes Lawan pada 31 Julai di Kuala Lumpur untuk menuntut disambung semula sidang parlimen, moratorium pembayaran balik semua pinjaman, dan peletakan jawatan Perdana Menteri Muhyiddin kerana pengendalian pandemik, pihak berkuasa dilaporkan memanggil di sekurang-kurangnya 20 aktivis, termasuk aktivis belia Sarah Irdina, yang ditahan selama 10 jam dan didakwa dengan hasutan dalam tweetnya tentang acara yang akan datang (lihat bahagian 1.d., Penahanan Sewenang-wenang). Sekumpulan pertubuhan masyarakat sivil kemudian melaporkan bahawa pada hari protes, sekatan jalan raya, penutupan dataran awam tempat penunjuk perasaan berkumpul, polis berkumpul, dan pengawasan yang berlebih-lebihan, termasuk dengan dron dan helikopter, “menghalang kebebasan orang ramai untuk bersuara dan berhimpun.”

Badan Hak Asasi Manusia Kerajaan: Suruhanjaya hak asasi manusia kerajaan SUHAKAM diketuai oleh seorang pengerusi dan pesuruhjaya yang dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong atas nasihat Perdana Menteri. Pemerhati umumnya menganggap SUHAKAM pemantau hak asasi manusia yang boleh dipercayai. SUHAKAM menjalankan latihan, membuat siasatan, mengeluarkan laporan, dan mengemukakan cadangan kepada kerajaan. SUHAKAM tidak boleh menyiasat kes-kes mahkamah yang sedang berjalan dan mesti menamatkan siasatannya sekiranya kes itu menjadi subjek tindakan mahkamah. Perwakilan SUHAKAM menegaskan bahawa gabungan Perikatan Nasional enggan terlibat dengan mereka, yang menjadikan pelaksanaan reformasi mustahil.

Bahagian 6. Diskriminasi, Penganiayaan Masyarakat

WANITA

Rogol dan Keganasan Rumah Tangga: Merogol wanita atau lelaki ialah satu kesalahan jenayah seperti kebanyakan bentuk keganasan rumah tangga. Jenayah rogol boleh dikenakan hukuman penjara maksimum 20 tahun dan sebatan. Undang-undang tidak mengiktiraf rogol perkahwinan sebagai jenayah.

Kumpulan wanita menegaskan mahkamah tidak konsisten dalam menghukum perogol. NGO Pertubuhan Bantuan Wanita melaporkan bahawa dari bulan Januari hingga September, ia menerima 1,662 aduan melibatkan keganasan rumah tangga, dan bilangan mangsa yang terselamat yang mencari perlindungan meningkat satu setengah kali ganda dalam tempoh yang sama. Terdapat kekurangan siasatan terhadap tuduhan rogol dan keganasan berasaskan jantina, dan sedikit akauntabiliti.

Pada bulan Januari seorang banduan lelaki merogol seorang gadis berusia 16 tahun, juga banduan, di sebuah balai polis tempatan di Miri, Sarawak. NGO EDICT mengisytiharkan polis melanggar mandat undang-undang bahawa sekurang-kurangnya seorang pegawai wanita ditugaskan untuk menjaga banduan wanita bawah umur. Polis menggantung dua pegawai sementara menunggu siasatan.

Walaupun kerajaan dan NGO menyediakan perlindungan dan menawarkan bantuan lain kepada mangsa keganasan rumah tangga, aktivis menegaskan bahawa mekanisme sokongan itu masih tidak mencukupi. Banyak hospital kerajaan mempunyai pusat krisis di mana mangsa rogol dan penderaan rumah tangga boleh memfailkan laporan tanpa pergi ke balai polis. Terdapat juga unit siasatan seksual di setiap ibu pejabat polis untuk membantu mangsa jenayah seksual dan penderaan, dan kadangkala polis melantik pakar psikologi atau kaunselor untuk memberikan sokongan emosi. Pertubuhan-pertubuhan NGO melaporkan bahawa kerajaan tidak mengambil tindakan dalam kes keganasan rumah tangga. Mangsa mesti menyimpan bukti, mengumpulkan keterangan saksi, dan memastikan keselamatan mereka sendiri.

Pada tahun 2020, NGO Pertubuhan Bantuan Wanita melaporkan bahawa 9 peratus wanita yang pernah menjalin hubungan mengalami keganasan rumah tangga dan keganasan sedemikian adalah “simptom bagi masalah yang lebih mendalam: ketidaksamarataan jantina.” Laporan bulan November oleh organisasi itu mendapati bahawa 53 peratus responden percaya keganasan rumah tangga adalah tindak balas “biasa” terhadap tekanan atau kekecewaan, dan 43 peratus percaya wanita boleh membuatkan lelaki begitu marah yang menyebabkan lelaki itu memukulnya tanpa sebab, mencadangkan budaya yang menganggap keganasan sedemikian boleh diterima “apabila dianggap sebagai isyarat emosi, atau sekiranya mangsa telah berkelakuan dengan cara yang mencetuskan penderaan.” Di Pulau Pinang, polis setakat bulan Julai mencatatkan peningkatan 35 peratus dalam kes keganasan rumah tangga berbanding tahun 2020. Ketua Polis Pulau Pinang Mohd Shuhaily Mohd Zain berkata faktor yang mendorong peningkatan keganasan rumah tangga adalah tekanan dan stres akibat pandemik COVID-19.

Mutilasi/Khatan Kemaluan Perempuan (FGM/C): Undang-undang tidak melarang FGM/C yang biasa diamalkan dalam kalangan Muslim dan beberapa komuniti orang asli. Walaupun data terkini sangat terhad, kajian tahun 2012 oleh seorang profesor di Jabatan Perubatan Kemasyarakatan dan Pencegahan, Universiti Malaya, mendapati lebih 93 peratus daripada kira-kira 1,000 wanita Islam yang ditinjau di tiga daripada 13 negeri di Malaysia telah menjalani prosedur tersebut. Kementerian Kesihatan menggariskan panduan membolehkan amalan ini secara umum tetapi hanya di kemudahan penjagaan kesihatan kerajaan. Bagaimanapun ia tidak selalunya berlaku sedemikian. Advokat dan komuniti perubatan antarabangsa kekal prihatin bahawa sokongan Kementerian Kesihatan menyokong amalan berbahaya ini dan menyumbang kepada FGM yang diamalkan dalam perubatan. Kumpulan hak asasi wanita mengatakan fatwa tahun 2009 oleh Majlis Kebangsaan bagi Hal Ehwal Agama Islam mengisytiharkan amalan yang wajib menjadikan FGM/C lebih meluas. Menurut siasatan yang diterbitkan oleh media tempatan pada tahun 2018, tidak ada prosedur standard untuk amalan ini dan “dalam beberapa kes pemotong kotak dan pisau alat tulis digunakan.” Pegawai kerajaan mempertahankan amalan itu semasa semakan PBB pada tahun 2018. Seorang pegawai Kementerian Kesihatan menyatakan bahawa amalan itu hanya dilakukan oleh profesional perubatan dan membandingkannya dengan program imunisasi untuk bayi perempuan. Panel PBB menggesa Malaysia untuk menghapuskan amalan tersebut.

Gangguan Seksual: Undang-undang melarang seseorang yang berkuasa menggunakan kedudukannya untuk mengugut orang bawahan dengan apa-apa kelakuan yang berunsur seksual. Undang-undang mengklasifikasikan beberapa jenis gangguan seksual di tempat kerja sebagai kesalahan jenayah (lihat bahagian 7.d.). Kod tingkah laku sukarela kerajaan memberi takrif terperinci tentang gangguan seksual yang bertujuan untuk meningkatkan kesedaran orang ramai mengenai masalah tersebut. Pemerhati menyatakan bahawa pihak berkuasa mengambil serius dakwaan itu, tetapi mangsa selalunya enggan melaporkan gangguan seksual kerana kesukaran membuktikan kesalahan, dan proses perbicaraan yang panjang.

Pada bulan April, dua ahli parlimen menuduh timbalan ketua polis ketika itu Acryl Sani Abdullah Sani, sejak dinaikkan pangkat menjadi Ketua Polis, menganggap remeh ancaman rogol yang dibuat terhadap seorang remaja perempuan. Dalam kenyataan berasingan, ahli parlimen Batu Kawan, Kasthuri Patto dan ahli parlimen Petaling Jaya, Maria Chin Abdullah, mengecam Acryl Sani kerana kenyataannya mengenai laporan polis yang dibuat oleh seorang pelajar, berumur 17 tahun, bahawa rakan sekelasnya telah mengugut untuk merogolnya selepas dia menegur gurunya kerana membuat jenaka tentang rogol. Acryl Sani dilaporkan telah mengulas bahawa ugutan rogol rakan sekelas itu berkemungkinan satu jenaka. Selepas insiden ini, lebih 300 bekas pelajar dan pelajar mengeluarkan kenyataan tanpa nama, dengan hashtag #MakeSchoolsASaferPlace, menceritakan gangguan seksual dan penganiayaan yang mereka alami di sekolah oleh guru dan rakan pelajar.

Hak Reproduktif: Tiada laporan pengguguran paksa, atau pensterilan tanpa kerelaan dilakukan oleh pihak berkuasa kerajaan.

Pada bulan April, portal berita Malaysiakini menyerahkan kepada Kementerian Pendidikan satu senarai 15 sekolah yang didakwa mewajibkan pelajar perempuan menjalani pemeriksaan fizikal yang mengganggu bagi membuktikan mereka sedang haid dan oleh itu dikecualikan daripada solat. Malaysiakini melaporkan bahawa amalan pemeriksaan mengejut sudah dilakukan sejak 20 tahun lalu. Langkah itu termasuk pegawai sekolah memaksa pelajar perempuan menunjukkan tuala wanita yang dibasahi darah; melakukan sapuan faraj mereka dengan putik kapas, tisu, atau jari; atau menepuk mereka untuk merasakan jika mereka memakai tuala wanita.

Halangan budaya dan dasar kerajaan menghalang akses kepada perkhidmatan kesihatan seksual dan reproduktif. Sebagai contoh, pendidikan kesihatan seksual kekal terhad untuk semua wanita, walaupun lebih mudah diakses untuk wanita yang sudah berkahwin berbanding wanita yang belum berkahwin. Penyokong kesedaran reproduktif dan NGO yang menyediakan pendidikan kesihatan seksual sering dituduh menggalakkan dosa dan membangkitkan tingkah laku seksual. Klinik perancang keluarga yang dikendalikan kerajaan selalunya tidak menyediakan perkhidmatan kontraseptif kepada golongan muda yang belum berkahwin.

Pusat Krisis Sehenti, perkhidmatan bersepadu pelbagai agensi di jabatan kecemasan kebanyakan hospital kerajaan utama, memberikan sokongan, termasuk kontraseptif kecemasan, kepada mangsa keganasan seksual.

Diskriminasi: Perlembagaan melarang diskriminasi terhadap warganegara berdasarkan jantina, dan memberi lelaki dan wanita hak memiliki hartanah yang sama. Walau bagaimanapun, undang-undang syariah, yang menyimpang daripada prinsip-prinsip ini dalam beberapa bidang, kadangkala digunakan. Sebagai contoh, undang-undang pusaka Islam secara amnya memihak kepada anak lelaki dan saudara lelaki. Undang-undang syariah juga secara amnya memerlukan persetujuan suami untuk perceraian. Namun, semakin ramai wanita walaupun dalam jumlah yang sedikit memperoleh perceraian di bawah mahkamah syariah tanpa persetujuan suami mereka. Bukan Islam tidak tertakluk kepada undang-undang syariah. Undang-undang sivil memberi ibu dan bapa bukan Islam hak keibubapaan yang sama rata, sementara undang-undang syariah memberi keutamaan kepada bapa. Walau bagaimanapun, empat negeri iaitu Johor, Selangor, Negeri Sembilan, dan Pahang meluaskan hak keibubapaan yang sama kepada ibu orang Islam.

Undang-undang mewajibkan gaji yang sama kepada pekerja lelaki dan perempuan untuk pekerjaan dengan nilai yang sama. Walau bagaimanapun, pertubuhan-pertubuhan NGO melaporkan diskriminasi berterusan terhadap wanita di tempat kerja dari segi kenaikan pangkat dan gaji (lihat bahagian 7.d.).

KEGANASAN DAN DISKRIMINASI KAUM ATAU ETNIK SISTEMIK

Tiada undang-undang yang diperuntukkan untuk melindungi ahli minoriti kaum, etnik atau kumpulan daripada keganasan dan diskriminasi. Perlembagaan memberi orang Melayu dan kumpulan pribumi lain yang secara kolektif dikenali sebagai “bumiputera”, “kedudukan istimewa” di negara ini. Peraturan dan dasar kerajaan banyak menyediakan program istimewa untuk meningkatkan kedudukan ekonomi bumiputera yang merupakan penduduk majoriti. Program sebegini memberi peluang yang terhad kepada bukan bumiputera (terutamanya kaum Cina dan India) dalam pendidikan tinggi dan pekerjaan kerajaan. Banyak industri tertakluk kepada syarat berasaskan kaum yang mensyaratkan tahap pemilikan bumiputera. Dasar perolehan dan pelesenan kerajaan memihak kepada perniagaan milik bumiputera. Kerajaan mendakwa dasar-dasar ini diperlukan untuk mencapai keharmonian kaum dan kestabilan politik.

Kerajaan dan ahli politik sering menghasut atau membenarkan keganasan atau penganiayaan ke atas ahli kaum atau etnik minoriti. Sebagai contoh, unit kerajaan yang ditugaskan mengetatkan kawalan sempadan menyiarkan ilustrasi di media sosial yang menunjukkan kapal tentera laut bersenjata mengancam sebuah bot dan menulis kapsyen, “Pendatang Rohingya, ketibaan anda tidak dialu-alukan” (bahagian 2.f., Akses kepada Pencari Suaka) . Menteri Dalam Negeri menyatakan pelarian mungkin “membawa kepada pelbagai penyakit sosial.”

Pada bulan Oktober, menurut laporan media, seorang ahli politik kanan dari parti Bersatu, Borhanuddin Che Rahim, menggunakan kata-kata cemuhan perkauman untuk menggambarkan etnik India dalam pasukan badminton negara. Pada bulan Oktober juga, dalam satu video TikTok yang dilihat secara meluas, pendakwah Islam Syakir Nasoha menuduh ahli agama dan etnik minoriti “membunuh orang Islam”, mencetuskan kebimbangan ini boleh mencetuskan keganasan terhadap penganut Buddha (sebahagian besarnya warga keturunan Cina), Hindu (sebahagian besarnya warga keturunan India), dan Dayak (masyarakat pribumi negeri Sarawak dan Sabah).

ORANG ASLI

Perlembagaan memperuntukkan orang asli dan bukan pribumi dengan hak sivil dan politik yang sama, tetapi kerajaan tidak melindungi hak-hak ini dengan berkesan.

Orang asli, yang berjumlah kira-kira 200,000, merupakan kumpulan termiskin di negara ini. Orang Asli di Semenanjung Malaysia tidak mempunyai banyak keupayaan untuk mengambil bahagian dalam keputusan yang mempengaruhi mereka. Peruntukan perlembagaan memperuntukkan “kedudukan istimewa orang Melayu dan pribumi mana-mana Negeri Sabah dan Sarawak,” tetapi tidak merujuk secara khusus kepada Orang Asli. Kekaburan mengenai status masyarakat ini dalam perlembagaan membawa kepada pentafsiran terpilih oleh institusi awam yang berbeza.

Mahkamah telah memutuskan bahawa Orang Asli mempunyai hak untuk tanah adat mereka di bawah perlembagaan, tetapi pertubuhan-pertubuhan NGO mengatakan kerajaan gagal mengiktiraf keputusan mahkamah ini. Kerajaan boleh merampas tanah ini jika ia memberikan pampasan. Terdapat beberapa konfrontasi antara masyarakat orang asli dan syarikat pembalakan berkenaan tanah, dan ketidakpastian mengenai hak tanah mereka mendedahkan orang asli kepada eksploitasi.

Pada bulan Februari, Mahkamah Tinggi memutuskan menolak tuntutan Orang Asli Semelai untuk hak adat ke atas sebidang tanah di Pahang untuk memberi laluan kepada projek penanaman kelapa sawit. Pada tahun 2013 kerajaan negeri telah menganugerahkan Sri Jengka, sebuah syarikat kerajaan separa negeri, pajakan selama 99 tahun di kawasan seluas 1,618 ekar. Namun, pada bulan September, Mahkamah Rayuan membatalkan keputusan Mahkamah Tinggi, dengan memetik prosedur tidak wajar oleh syarikat dalam mengambil pemilikan tanah dengan tuntutan hak adat.

Pada bulan April, kerajaan Negeri Selangor mengeluarkan notis pengusiran kepada Orang Asli Mah Meri kerana menceroboh tanah kerajaan secara haram, sembilan hari selepas badan pelaburan kerajaan negeri, Permodalan Negri Selangor Bhd, telah memberikan pajakan selama 99 tahun untuk 101.62 ekar tanah di Mukim Sepang, Selangor, kepada sebuah syarikat pembangunan ekopelancongan swasta. Notis itu memberi amaran kepada penduduk bahawa mereka boleh didenda sehingga RM500,000 ($120,000), menjalani hukuman penjara lima tahun, atau kedua-duanya, jika didapati bersalah atas kesalahan membina struktur di atas tanah kerajaan.

KANAK-KANAK

Pendaftaran Kelahiran: Kanak-kanak yang dilahirkan di negara ini mendapat kewarganegaraan jika salah seorang ibu bapa adalah warganegara atau pemastautin tetap pada masa kelahiran dan ibu bapa telah berkahwin. Ibu bapa mesti mendaftarkan anak dalam tempoh 14 hari selepas kelahiran. Ibu bapa yang memohon pendaftaran lewat mesti memberikan bukti anak itu dilahirkan di negara ini. Pihak berkuasa tidak mendaftarkan kanak-kanak yang dilahirkan oleh pendatang tanpa izin atau pencari suaka. UNHCR mendaftarkan kanak-kanak yang dilahirkan oleh pelarian (lihat bahagian 2.g., Orang Tanpa Kerakyatan).

Pada bulan September, Mahkamah Tinggi memutuskan bahawa ibu warganegara mempunyai hak untuk memberikan kewarganegaraan kepada anak-anak mereka yang dilahirkan di luar negara atas dasar sama rata dengan lelaki warganegara, tetapi kerajaan merayu keputusan itu. Presiden Family Frontiers Suriani Kempe merungut “peluang yang terlepas” bagi kerajaan untuk “membetulkan diskriminasi ini dan menebus kesalahan ini bagi golongan wanitanya yang telah terjejas secara negatif selama lebih 60 tahun kerana ketidakupayaan mereka untuk mendapatkan kewarganegaraan untuk anak-anak mereka secara sama rata dengan lelaki Malaysia.” Selepas Jabatan Peguam Negara memfailkan rayuan itu, penyelaras NGO Lawyers for Liberty Zaid Malek menyebut kedudukan kerajaan itu “tidak boleh diterima” dan mengisytiharkan bahawa ibu yang mempunyai pasangan asing dan anak-anak yang dilahirkan di luar negara “hidup dalam ketakutan bahawa anak-anak mereka boleh dijadikan tanpa kerakyatan.”

Pendidikan: Pendidikan adalah percuma, wajib dan universal melalui sekolah rendah (enam tahun bersekolah) untuk warganegara dan pemastautin tetap. Namun tiada mekanisme untuk menguatkuasakan kehadiran. Sekolah awam dibuka kepada sesetengah pelarian yang berdaftar dengan UNHCR, tetapi tidak kepada anak-anak pendatang tanpa izin.

Perkahwinan Kanak-kanak, Awal, dan Paksa: Umur minimum perkahwinan ialah 18 untuk lelaki dan 16 untuk perempuan. Wanita Islam di bawah umur 16 tahun boleh berkahwin dengan kelulusan mahkamah syariah. Orang asli dikawal oleh undang-undang adat tanpa had umur minimum yang ditetapkan untuk berkahwin. Dalam sesetengah kes pihak berkuasa menganggap perkahwinan awal sebagai penyelesaian kepada rogol statutori. Advokat masih bimbang bahawa keluarga pelarian Rohingya menggunakan perkahwinan kanak-kanak untuk anak perempuan mereka untuk menghadapi kesukaran ekonomi.

Pelan hala tuju lima tahun kerajaan untuk tahun 2021-25 menyasarkan perkahwinan kanak-kanak. Pelan itu menggariskan dasar untuk meningkatkan akses kepada pendidikan dan kehadiran di sekolah, meningkatkan akses kepada pendidikan kesihatan, menangani stigma dan norma sosial mengenai perkahwinan kanak-kanak, dan menetapkan undang-undang dan garis panduan mengenai perkahwinan kanak-kanak yang selaras dengan dasar kerajaan yang menjaga kesejahteraan kanak-kanak.

Eksploitasi Seksual terhadap Kanak-kanak: Undang-undang melarang pornografi kanak-kanak dan menyatakan bahawa kanak-kanak dianggap mangsa penderaan seksual jika dia telah mengambil bahagian sebagai peserta atau pemerhati dalam mana-mana aktiviti yang bersifat seksual untuk tujuan gambar, rakaman, filem, pita video, atau persembahan. Polis melaporkan telah mengesan kira-kira 20,000 alamat internet di negara ini yang memuat naik dan memuat turun pornografi kanak-kanak. Di bawah undang-undang, usia minimum untuk seks suka sama suka dan bukan komersial ialah 16 tahun untuk kedua-dua budak lelaki dan perempuan. Penglibatan dalam membikin atau menghasilkan pornografi kanak-kanak membawa hukuman penjara sehingga 30 tahun dan tidak kurang daripada enam sebatan rotan. Sabitan untuk mengakses atau memiliki pornografi kanak-kanak membawa hukuman penjara lima tahun atau denda; sabitan untuk memperdagangkan orang yang melibatkan kanak-kanak untuk tujuan eksploitasi seksual membawa hukuman penjara tiga hingga 20 tahun dan denda.

Terdapat mahkamah khas untuk jenayah seksual terhadap kanak-kanak yang diwujudkan untuk mempercepatkan perbicaraan yang selalunya mengambil masa bertahun-tahun untuk selesai. Pelacuran kanak-kanak wujud, dan NGO tempatan menganggarkan pada tahun 2015 terdapat 5,000 kanak-kanak terlibat dalam pelacuran di Kuala Lumpur dan kawasan sekitarnya. Namun, pihak berkuasa sering menganggap kanak-kanak yang terlibat dalam pelacuran sebagai pesalah atau pendatang tanpa izin, bukannya sebagai mangsa.

Kerajaan memberi tumpuan kepada mencegah eksploitasi seksual kanak-kanak, termasuk eksploitasi seks komersial.

Undang-undang memperuntukkan hukuman penjara enam hingga 20 tahun dan sebatan terhadap orang yang disabitkan dengan kesalahan sumbang mahram.

Sehingga bulan April, Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat merekodkan 2,040 kes penganiayaan kanak-kanak. Daripada jumlah itu, 30 peratus adalah penganiayaan fizikal dan seksual.

Testimoni seorang kanak-kanak hanya dapat diterima jika terdapat bukti yang menyokong, yang menimbulkan masalah khas untuk kes cabul apabila mangsa kanak-kanak itu merupakan satu-satunya saksi.

Pada bulan Mei polis melaporkan peningkatan kes melibatkan pornografi kanak-kanak dalam tempoh perintah kawalan pergerakan dari Mac 2020 hingga April 2021, termasuk antunan kanak-kanak tanpa sentuhan fizikal menggunakan perkataan atau menunjukkan perbuatan seksual lucah kepada kanak-kanak.

Pada bulan Jun, Bahagian Siasatan Seksual, Wanita dan Kanak-kanak Polis Diraja Malaysia melaporkan peningkatan dalam jumlah laporan rogol kanak-kanak oleh ahli keluarga yang lebih tua semasa pelbagai perintah kawalan pergerakan. Ketua Penolong Pengarah Bahagian, Siti Kamsiah Hassan, memberitahu media bahawa polis menerima purata 15 kes sumbang mahram setiap bulan sepanjang tahun itu.

Pada bulan Ogos, Alladin Lanim ditangkap kerana eksploitasi kanak-kanak dalam talian dan dijatuhi hukuman penjara 48 tahun dan enam bulan serta 15 sebatan selepas siasatan bersama oleh Polis Diraja Malaysia dan Polis Persekutuan Australia mendedahkan dia menganiaya kanak-kanak secara seksual di sebuah ladang di Sarawak dan mengongsi bahan itu dalam talian. Alladin, salah seorang pesalah seks kanak-kanak yang paling dikehendaki oleh pihak berkuasa penguatkuasaan undang-undang global, dikaitkan dengan sekurang-kurangnya 34 mangsa antara umur dua dan 16 tahun; dia telah memuat naik lebih 1,000 imej dan video yang menggambarkan penganiayaan seksual kanak-kanak sepanjang 14 tahun.

Kanak-kanak Terbiar: Kanak-kanak jalanan paling banyak di Sabah. Anggaran populasi kanak-kanak jalanan berkisar antara beberapa ribu hingga 15,000, yang kebanyakannya dilahirkan di negara ini oleh ibu bapa pendatang haram. Pihak berkuasa mengusir pulang sesetengah ibu bapa ini dan mereka meninggalkan anak-anak mereka tanpa penjaga. Ketiadaan kewarganegaraan, akses kepada sekolah, atau sokongan lain yang diberikan oleh kerajaan, menjadikan kanak-kanak ini sering kali melakukan buruh kasar, aktiviti jenayah, dan pelacuran untuk terus hidup. Mereka yang tinggal di jalanan terdedah kepada buruh paksa, termasuk terpaksa mengemis.

Penculikan Kanak-kanak Antarabangsa: Negara ini bukan satu pihak kepada Konvensyen Hague 1980 tentang Aspek Sivil Penculikan Kanak-kanak Antarabangsa. Lihat Laporan Tahunan Jabatan Negara mengenai Penculikan Anak Keibubapaan Antarabangsa di https://travel.state.gov/content/travel/en/International-Parental-Child-Abduction/for-providers/legal-reports-and-data/reported-cases.html.

ANTI-SEMITISME

Penduduk Yahudi negara ini dianggarkan antara 100 hingga 200 orang, yang kebanyakannya terdiri daripada ekspatriat dan warga asing. Anti-Semitisme adalah masalah serius di seluruh spektrum politik dan menarik sokongan yang luas dalam kalangan beberapa segmen penduduk. NGO keagamaan Ikram memberi amaran bahawa sesetengah penduduk menolak vaksin COVID-19, mempercayai ia sebagai sebahagian daripada “agenda Yahudi,” bahawa ia mengandungi bahan tidak halal dan cip penjejakan, dan ia boleh menyebabkan kematian.

Terdapat sekatan ke atas warga Israel memasuki negara.

PEMERDAGANGAN ORANG

Lihat Laporan Pemerdagangan Orang Jabatan Negara di https://www.state.gov/trafficking-in-persons-report/

ORANG KELAINAN UPAYA

Undang-undang memberi orang kelainan upaya hak untuk mengakses dan menggunakan kemudahan awam, fasiliti, perkhidmatan, dan bangunan awam yang dibuka atau disediakan kepada orang awam. Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga, dan Masyarakat bertanggungjawab untuk menjaga hak orang kelainan upaya.

Bangunan kerajaan yang baharu pada umumnya mempunyai pelbagai kemudahan untuk orang kelainan upaya. Namun, kerajaan tidak mewajibkan kebolehaksesan untuk pengangkutan bagi orang kelainan upaya, dan pihak berkuasa mengubah suai beberapa kemudahan awam yang lebih lama untuk memberikan akses kepada orang kelainan upaya. Menyedari pengangkutan awam tidak “mesra untuk orang kelainan upaya”, kerajaan mengekalkan 50 peratus pengurangan duti eksais ke atas kereta buatan tempatan dan motosikal yang disesuaikan untuk orang kelainan upaya.

Diskriminasi pekerjaan berlaku terhadap orang kelainan upaya (lihat bahagian 7.d.).

Pelajar kelainan upaya menghadiri sekolah arus perdana, tetapi kebolehaksesan masih menjadi masalah yang serius. Kemudahan pendidikan berasingan juga wujud, tetapi tidak mencukupi untuk memenuhi keperluan semua pelajar kelainan upaya.

TINDAKAN KEGANASAN, PENJENAYAHAN, DAN PEGANIAYAAN LAIN BERDASARKAN ORIENTASI SEKSUAL DAN IDENTITI JANTINA

Perbuatan seks sesama jantina adalah menyalahi undang-undang. Undang-undang menyatakan bahawa perbuatan liwat dan seks oral adalah “hubungan seks yang bertentangan dengan aturan tabii.” Pada bulan Februari, Mahkamah Persekutuan membatalkan undang-undang Negeri Selangor mengenai kelakuan seksual sejenis. Keputusan itu memutuskan rayuan terhadap sabitan 2019 mahkamah syariah Negeri Selangor terhadap seorang lelaki kerana “persetubuhan bertentangan dengan aturan tabii.” Mahkamah Persekutuan mendapati bahawa perundangan persekutuan sedia ada yang mengharamkan kelakuan yang sama atas sebab yang sama mendahului undang-undang negeri, bermakna ia tidak berperlembagaan dan oleh itu kes itu tidak sepatutnya dibawa atau diputuskan oleh mahkamah syariah. Keputusan ini berpotensi membatalkan beberapa undang-undang anti-lesbian, gay, biseksual, transgender, queer dan interseks (LGBTQI+) yang ketat di peringkat negeri yang menggunakan rasional yang sama seperti undang-undang persekutuan. Pantang larang agama dan kebudayaan terhadap perbuatan seks sejenis adalah meluas (lihat bahagian 2.a, Kesan Pertubuhan Bukan Kerajaan).

Pada bulan Jun, Timbalan Menteri Hal Ehwal Agama Ahmad Marzuk Shaary mencadangkan agar siaran media sosial yang “mempromosikan gaya hidup LGBTQ” dan “menghina Islam” menjadi kesalahan yang boleh dihukum di bawah undang-undang syariah. Ahmad Marzuk juga mengumumkan pasukan petugas kerajaan berbilang agensi khas, termasuk agensi multimedia kerajaan dan polis, untuk memantau siaran berkaitan isu LGBTQI+. Aktivis Numan Afifi menyatakan kebimbangan mengenai “peningkatan dan trend ke arah lebih banyak pendakwaan terhadap komuniti LGBTQI+ di Malaysia,” termasuk cadangan berasingan pada bulan April untuk meningkatkan terma hukuman terhadap kesalahan LGBTQI+ di bawah syariah. SUHAKAM menggesa kerajaan untuk mempertimbangkan semula keputusannya untuk mengenakan hukuman yang lebih berat bagi kesalahan yang dikaitkan dengan komuniti LGBTQI+. Pesuruhjaya SUHAKAM Hishamudin Yunus mengisytiharkan pendekatan terbaik terhadap individu LGBTQI+ dengan “membantu menyerapkan mereka ke dalam masyarakat arus perdana” dengan menghormati hak perlembagaan mereka untuk kesaksamaan, privasi dan kehidupan yang bermaruah. Bercakap kepada media tempatan, bekas hakim Mahkamah Rayuan itu mengisytiharkan ia sesuatu yang tidak boleh diterima untuk mendiskriminasi masyarakat atau menganggap individu dalam masyarakat sebagai penjenayah.

Pada bulan Jun, 40 NGO agama dan kumpulan pendidik mengeluarkan kenyataan bersama membantah program dalam talian bertajuk, “Sekolah Sebagai Tempat Selamat untuk Individu Pelbagai Orientasi Seksual,” mendakwa acara itu menyokong “promosi terbuka elemen LGBTQI+ di sekolah.” Kenyataan itu berhujah bahawa sekolah “mesti diselamatkan daripada unsur-unsur orientasi seks yang tidak wajar dan ideologi transgenderisme yang bertentangan dengan ajaran agama.” Program dalam talian berjalan seperti yang dijadualkan.

Pihak berkuasa sering kali mendakwa golongan transgender atas “kelakuan tidak senonoh” dan “menghampiri orang dengan niat tidak bermoral” di tempat awam. Mereka yang disabitkan dengan kesalahan pertama menghadapi denda kecil dan hukuman maksimum 14 hari penjara. Hukuman untuk sabitan berikutnya boleh didenda dan maksimum penjara tiga bulan. Advokat tempatan golongan ini berpendapat bahawa wanita transgender yang dipenjarakan menjalani hukuman mereka di penjara untuk lelaki dan bahawa polis dan banduan sering mendera mereka secara lisan dan seksual.

Pada bulan Januari, Jabatan Agama Islam Selangor menahan pempengaruh media sosial transgender, Nur Sajat untuk disoal siasat berhubung video dalam talian dia menunaikan solat dengan bertelekung pada tahun 2018. Pegawai jabatan agama didakwa memukul dan menamparnya semasa dalam tahanan. Mereka kemudiannya mendakwa dia dengan “mempersendakan Islam,” boleh dihukum dengan denda, penjara sehingga tiga tahun, atau kedua-duanya, dan membebaskannya dengan jaminan. Nur Sajat gagal hadir untuk tarikh mahkamah pada 23 Februari, dengan alasan keadaan kesihatan. Peguamnya mengemukakan sijil cuti sakit kepada mahkamah pada hari berikutnya, tetapi hakim menolaknya. Jabatan agama kemudian mengeluarkan waran untuk menangkapnya tanpa jaminan dan menghantar pegawai jabatan mencarinya, dengan bantuan polis. Nur Sajat menyeberang ke Thailand, dan UNHCR memberikan status pelarian.

Pada bulan September, Jawatankuasa Fatwa Negeri Perlis mengisytiharkan bahawa lelaki “yang kelihatan seperti wanita” seperti “berpakaian silang” atau individu transgender dilarang memasuki masjid sekiranya “tidak dalam penampilan mengikut jantina.” Mufti Negeri Pulau Pinang Wan Salim Wan Mohd Noor mencadangkan agar individu transgender “perlu menukar penampilan mereka” jika mereka ingin berada di masjid atau surau supaya “mereka tidak kelihatan ganjil dan mengelakkan perasaan tidak selesa di kalangan jemaah lain.” Wakil daripada NGO Sisters in Islam menyatakan bahawa “fatwa dan kenyataan mufti bukan sahaja bercanggah dengan perlembagaan persekutuan” tetapi “tidak mengikut tradisi Islam yang inklusif.”

Satu kajian tahun 2018 oleh kumpulan hak transgender tempatan melaporkan lebih daripada dua pertiga wanita transgender mengalami beberapa bentuk penderaan fizikal atau emosi.

Pihak berkuasa agama negeri dilaporkan memaksa golongan LGBTQI+ untuk mengambil bahagian dalam program “terapi penukaran,” “rawatan” atau “pemulihan” untuk “menyembuhkan” seksualiti mereka. Dalam respons bulan September kepada siasatan parlimen, Perdana Menteri Ismail menulis bahawa sehingga bulan Jun, sejumlah 1,733 individu daripada komuniti LGBTQI+ telah dihantar ke kem pemulihan yang dikendalikan oleh Jabatan Kemajuan Islam, sebuah agensi kerajaan. Kem itu, yang dipanggil Program Mukhayyam, adalah inisiatif kerajaan yang direka untuk mengubah gaya hidup dan orientasi seksual individu LGBTQI+. Ismail menambah bahawa kerajaan memandang serius mengenai isu itu, “memandangkan Malaysia adalah sebuah negara yang berpegang kepada agama Islam.”

Pada bulan September pihak berkuasa agama di Kelantan menyiarkan risalah di tempat awam seperti pusat beli-belah dan kedai runcit memberi amaran kepada masyarakat tentang golongan LGBTQI+ dan keperluan untuk berwaspada terhadap pengaruh mereka. Pada 1 November, Enakmen Kanun Jenayah Syariah (I) Kelantan berkuat kuasa, dengan menjadikan ia jenayah bagi 24 kesalahan baharu yang dikenakan ke atas orang Islam. Walaupun lima kesalahan kanun itu yang melanggar hak golongan LGBTQI+ – “liwat,” “aktiviti homoseksual yang melibatkan wanita,” “menukar jantina,” “berpakaian silang sebagai perempuan,” dan “berpakaian silang sebagai lelaki” – bukanlah antara jenayah yang baru ditambah, pemerhati menyatakan kebimbangan tentang implikasi terhadap komuniti LGBTQI+. NGO Sisters in Islam mengisytiharkan bahawa penerangan kanun oleh Menteri Besar Kelantan Ahmad Yakob sebagai “pemulihan dan pembalasan” menimbulkan “kebimbangan yang serius” dan bertanya apakah maksudnya untuk tindakan yang dianggap jenayah di bawah kanun itu dalam konteks undang-undang yang “bakal dibentangkan” di parlimen persekutuan membenarkan mahkamah syariah menjatuhkan hukuman yang lebih berat. Majlis Perundingan Agama Buddha, Kristian, Hindu, Sikh, dan Tao Malaysia menggesa kerajaan Kelantan mengkaji semula undang-undang yang “baru-baru ini dikuatkuasakan”, termasuk “hukuman terhadap aktiviti homoseksual dan pelbagai kesalahan lain.” Tiada laporan tentang kanun yang disemak digunakan untuk mendakwa individu LGBTQI+ pada akhir tahun.

Golongan LGBTQI+ melaporkan diskriminasi dalam pekerjaan, perumahan dan akses kepada beberapa perkhidmatan kerajaan kerana seksualiti mereka.

Bahagian 7. Hak Pekerja

A. KEBEBASAN PERSATUAN DAN HAK UNTUK TAWAR MENAWAR KOLEKTIF

Undang-undang memperuntukkan kebebasan yang terhad untuk persatuan dan untuk beberapa kategori pekerja untuk menubuhkan dan menyertai kesatuan sekerja, tertakluk kepada pelbagai sekatan undang-undang dan amalan. Undang-undang memperuntukkan hak untuk mogok dan berunding secara kolektif, tetapi kedua-duanya dihadkan dengan teruk. Undang-undang melarang majikan daripada campur tangan dalam aktiviti kesatuan sekerja, termasuk pembentukan kesatuan sekerja. Ia melarang majikan daripada menghukum pekerja kerana aktiviti kesatuan yang sah dan mengarahkan dikembalikan semula jawatan pekerja yang dipecat kerana aktiviti kesatuan. Keadaan darurat bulan Januari-Ogos di seluruh negara menyekat kebebasan berhimpun dan melarang mogok dan bantahan pekerja.

Undang-undang melarang anggota pertahanan dan polis serta pekerja bersara atau diberhentikan daripada menyertai kesatuan sekerja. Undang-undang juga mengehadkan penubuhan kesatuan untuk pekerja dalam perdagangan, pekerjaan atau industri yang sama. Pekerja asing boleh menyertai kesatuan sekerja tetapi tidak boleh memegang jawatan kesatuan, kecuali jika mereka mendapatkan kebenaran daripada Kementerian Sumber Manusia. Memandangkan ketiadaan hubungan pekerjaan langsung dengan pemilik tempat kerja, pekerja kontrak tidak boleh membentuk kesatuan dan tidak boleh berunding atau mendapat manfaat daripada perjanjian tawar menawar kolektif.

Ketua Pengarah Kesatuan Sekerja dan Menteri Sumber Manusia boleh menolak pendaftaran atau menarik balik pendaftaran sesetengah kesatuan tanpa semakan kehakiman. Masa yang diperlukan untuk kesatuan diiktiraf masih mengambil masa lama dan tidak dapat diramalkan. Pegawai kesatuan melahirkan kekecewaan mengenai kelewatan. Sekiranya permintaan pengiktirafan kesatuan diluluskan, majikan kadangkala mencabar keputusan di mahkamah, yang membawa kepada kelewatan bertahun-tahun lamanya dalam mengiktiraf kesatuan.

Kebanyakan pekerja sektor swasta mempunyai hak untuk tawar menawar kolektif. Namun rundingan ini tidak termasuk isu pemindahan, kenaikan pangkat, pelantikan, pemecatan, atau pengembalian semula jawatan. Undang-undang menyekat tawar menawar kolektif dalam industri “perintis” yang dikenal pasti oleh kerajaan sebagai keutamaan pertumbuhan, termasuk pelbagai bidang teknologi tinggi Kesatuan sekerja di syarikat yang diberi status perintis tidak boleh merundingkan terma dan syarat yang lebih menguntungkan daripada peruntukan yang ditetapkan dalam undang-undang perburuhan kecuali disetujui oleh Menteri Sumber Manusia. Pekerja sektor awam mempunyai hak tawar menawar kolektif, walaupun sesetengahnya hanya boleh meluahkan pendapat mengenai upah dan keadaan bekerja dan bukannya tawar menawar secara aktif. Kelewatan yang lama terus berlaku dalam layanan terhadap tuntutan kesatuan untuk mendapatkan pengiktirafan bagi tujuan tawar-menawar kolektif. Kerajaan juga mempunyai hak untuk memaksa timbang tara dalam kes rundingan tawar-menawar kolektif yang gagal.

Mogok sektor swasta sangat dihadkan. Undang-undang menghendaki dua pertiga daripada ahli kesatuan sekerja berdaftar untuk mengundi bagi mengadakan mogok melalui undi rahsia, dan laporan mesti diserahkan kepada ketua pengarah kesatuan sekerja untuk meluluskan mogok itu sebagai sah. Pekerja yang mogok tanpa kebenaran ketua pengarah kesatuan sekerja boleh didenda RM2,000 ($480), penjara sehingga satu tahun, atau kedua-duanya sekali. Undang-undang melarang mogok umum, dan kesatuan sekerja tidak boleh mogok atas pertikaian yang berkaitan dengan pendaftaran kesatuan sekerja atau pemecatan secara haram. Pekerja tidak boleh mogok dalam pelbagai industri yang dianggap “penting”, dan mereka juga tidak boleh mengadakan mogok apabila pertikaian sedang dipertimbangkan oleh Mahkamah Perusahaan. Pegawai kesatuan mendakwa keperluan undang-undang untuk mogok hampir mustahil untuk dipenuhi; mogok besar terakhir berlaku pada tahun 1962.

Kerajaan tidak bersungguh-sungguh menguatkuasakan undang-undang melarang majikan daripada menghukum pekerja kerana terlibat dalam aktiviti kesatuan yang sah dan mengarah majikan mengembalikan jawatan pekerja yang dipecat kerana aktiviti kesatuan. Penalti termasuk denda tetapi jarang dipertimbangkan dan tidak setimpal dengan undang-undang lain yang melibatkan penafian untuk hak sivil, seperti diskriminasi.

Pada bulan Julai, polis membuka penyiasatan terhadap protes oleh doktor-doktor kontrak yang menuntut keselamatan pekerjaan yang lebih baik. Protes itu berlaku dengan ancaman tindakan tatatertib oleh pentadbiran hospital dan kehadiran polis yang ketat di beberapa hospital utama di seluruh negara. Doktor di Pusat COVID-19 Taman Ekspo Pertanian Serdang membatalkan tindakan mereka selepas polis didakwa mengugut mereka dengan tangkapan. Ahli parlimen pembangkang membidas Menteri Kesihatan ketika itu Adham Baba kerana mungkir janji bahawa tiada tindakan akan diambil terhadap doktor-doktor yang mengambil bahagian dalam mogok itu. Ahli parlimen Saifuddin Nasution Ismail menyatakan pada 28 Julai, “doktor-doktor telah disoal siasat dari tengah malam hingga 4 pagi, ini adalah satu bentuk ugutan” dan menambah bahawa peguam doktor telah dihalang daripada mewakili anak guamnya.

Kebebasan berpersatuan dan perundingan kolektif tidak dihormati sepenuhnya. Kesatuan peringkat kebangsaan dilarang. Kerajaan membenarkan tiga persekutuan kesatuan mengikut wilayah serantau–Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak–untuk beroperasi. Kesatuan-kesatuan ini melaksanakan sebahagian besar tanggungjawab kesatuan sekerja pada peringkat kebangsaan walaupun mereka tidak boleh melakukan tawar menawar bagi pihak kesatuan tempatan. Kongres Kesatuan Sekerja Malaysia ialah sebuah “persatuan” berdaftar bagi kesatuan sekerja dalam kedua-dua sektor swasta dan kerajaan yang tidak mempunyai hak untuk tawar menawar kolektif atau mogok tetapi boleh memberikan sokongan teknikal kepada ahli gabungannya.

Sesetengah pertubuhan pekerja adalah bebas daripada kerajaan, parti politik, dan majikan, tetapi kesatuan yang dikuasai majikan atau kesatuan “kuning” dilaporkan menjadi kebimbangan.

Dalam sesetengah keadaan, syarikat dilaporkan mengganggu pemimpin kesatuan yang ingin mendapatkan pengiktirafan. Beberapa kesatuan sekerja melaporkan kerajaan menahan atau menyekat pergerakan beberapa ahli kesatuan di bawah undang-undang yang membenarkan penahanan sementara tanpa mendakwa tahanan itu melakukan jenayah. Kesatuan sekerja menegaskan sesetengah pekerja ditahan gaji mereka atau diberhentikan kerana aktiviti berkaitan kesatuan.

B. LARANGAN BURUH PAKSA ATAU WAJIB

Undang-undang melarang segala bentuk buruh paksa atau wajib. Lima agensi, termasuk Jabatan Tenaga Kerja dalam Kementerian Sumber Manusia, mempunyai kuasa penguatkuasaan di bawah undang-undang, tetapi pegawai mereka tidak sentiasa aktif mencari petunjuk buruh paksa. Pertubuhan-pertubuhan NGO terus mengkritik kekurangan sumber yang khusus untuk penguatkuasaan undang-undang.

Kerajaan tidak menguatkuasakan undang-undang secara berkesan untuk melarang buruh paksa dalam beberapa kes, dan denda yang tinggi sebagai penalti tidak setimpal dengan jenayah serius yang lain, seperti penculikan.

Pada bulan Februari General Mills mengeluarkan “tiada pesanan beli” global daripada pengeluar minyak sawit FGV dan Sime Darby Plantation kerana dakwaan buruh paksa. Pembeli-pembeli lain meminta pembekal mengurangkan atau mengecualikan produk FGV dan Sime Darby untuk bekalan yang memasuki banyak negara.

Pada bulan Jun, Bursa Saham Malaysia mengeluarkan Top Glove daripada indeks pelaburan bertanggungjawabnya berdasarkan dakwaan buruh paksa. Pemerhati melaporkan kejadian buruh paksa atau keadaan yang menunjukkan buruh paksa dalam ladang pertanian, kilang elektronik, pengeluaran pakaian, industri produk getah dan perkhidmatan pembantu rumah di kalangan orang dewasa dan kanak-kanak (juga lihat bahagian 7.c.).

Majikan, ejen pekerjaan dan perekrut buruh memaksa sesetengah migran melakukan buruh paksa atau terlibat dalam ikatan hutang. Banyak syarikat mengupah pekerja asing menggunakan syarikat pekerjaan atau syarikat penyumberan luar. Hal ini mewujudkan ketidakpastian mengenai hubungan undang-undang antara pekerja dan syarikat penyumberan luar atau pemilik tempat kerja, dan menjadikan pekerja lebih terdedah kepada eksploitasi dan merumitkan penyelesaian pertikaian. Wakil kesatuan sekerja mendapati ejen merekrut di kedua-dua negara asal dan di Malaysia kadangkala mengenakan bayaran tinggi yang menjadikan pekerja terdedah kepada ikatan hutang. Kajian pada bulan Julai oleh Universiti Newcastle terhadap 1,500 yang kebanyakan pekerja asing mendapati bahawa penunjuk buruh paksa berikut di negara ini telah bertambah buruk semasa pandemik: sekatan pergerakan, pengasingan, keadaan kerja dan kehidupan yang berbentuk penganiayaan, dan kerja lebih masa yang melampau. Penunjuk lain, seperti penyalahgunaan bagi kerentanan, penipuan, keganasan fizikal dan seksual, ugutan, dan penahanan dokumen pengenalan diri, kekal pada tahap yang sama seperti sebelum pandemik.

Penyelidikan Newcastle mendapati bahawa 85 peratus pekerja melaporkan membayar fi pengambilan kerja dan 43 peratus melaporkan mengambil pinjaman dengan purata lebih daripada $2,000 untuk menampung kos, yang mengambil masa hampir setahun secara purata untuk membayar balik. Hampir satu pertiga melaporkan bahawa agensi perekrutan mereka mengancam mereka agar tidak bercakap tentang dikenakan fi.

Pada tahun ini beberapa pengeluar sarung tangan perubatan mengumumkan pembayaran balik kepada pekerja berdasarkan amalan buruh paksa. Menjelang bulan April, Top Glove telah membayar balik RM150 juta ($36 juta) kepada kira-kira 13,000 pekerja sedia ada dan bekas pekerja yang layak. Kossan selesai membayar balik lebih 5,500 pekerja sejumlah RM54 juta ($13 juta) dengan pemindahan terakhir sebanyak RM24 juta ($5.8 juta) pada akhir bulan Jun. Hartalega menyelesaikan proses pembayaran baliknya sebanyak RM41 juta ($9.8 juta) kepada pekerja sedia ada yang menyertai firma itu sebelum April 2019. Jurucakap Hartalega mengumumkan pada bulan Ogos bahawa firma itu telah membayar balik sepenuhnya semua pekerja asing yang kemudiannya bekerja di Hartalega dan terus membayar balik bekas pekerja yang layak. Supermax telah membayar balik hampir 1,750 pekerja menjelang Jun dan menyatakan ia telah memperuntukkan RM23 juta ($5.5 juta), termasuk bayaran mediasi semula kepada pekerja kontrak.

Perbicaraan bekas Timbalan Perdana Menteri Zahid Hamidi kerana peranannya dalam skim penipuan melibatkan ratusan ribu pekerja Nepal yang mencari pekerjaan di negara itu berterusan sehingga bulan September. Zahid menghadapi pertuduhan yang difailkan pada tahun 2018 kerana rasuah, pengubahan wang haram, dan menerima rasuah berjumlah RM3 juta ($720,000) daripada sebuah syarikat yang menjalankan pusat visa untuk pekerja, yang membayar kos sepuluh kali ganda lebih tinggi untuk perkhidmatan visa dan ujian perubatan dalam tempoh lima tahun tanpa menerima perlindungan atau faedah tambahan.

Tidak membayar gaji kekal menjadi kebimbangan. Rampasan pasport oleh majikan meningkatkan kerentanan pekerja asing terhadap buruh paksa; amalan itu menyalahi undang-undang tetapi meluas dan secara amnya tidak dihukum. Pekerja migran tanpa akses kepada pasport mereka lebih terdedah kepada keadaan kerja yang teruk, gaji yang lebih rendah daripada yang dijanjikan, potongan gaji yang tidak dijangka dan perumahan yang teruk. Pertubuhan-pertubuhan NGO melaporkan bahawa ejen atau majikan dalam beberapa kes merangka kontrak yang termasuk peruntukan untuk pekerja memberikan hak untuk memegang pasport mereka kepada majikan atau ejen. Sesetengah majikan dan pekerja asing melaporkan bahawa pekerja kadangkala meminta majikan menyimpan pasport mereka, kerana menggantikan pasport yang hilang atau dicuri boleh sama dengan beberapa bulan gaji mereka dan perkara ini menjadikan pekerja asing terbuka untuk dipersoalkan tentang status sah mereka.

Lihat juga Laporan Pemerdagangan Orang Jabatan Negara di https://www.state.gov/trafficking-in-persons-report/

C. LARANGAN BURUH KANAK-KANAK DAN UMUR MINIMUM BEKERJA

Undang-undang melarang semua bentuk pekerja kanak-kanak yang paling teruk. Undang-undang melarang pengambilan kanak-kanak di bawah umur 15 tahun tetapi memberikan beberapa pengecualian, seperti kerja ringan dalam perusahaan keluarga, kerja dalam hiburan awam, kerja yang dilakukan untuk kerajaan di sekolah atau di institusi latihan, atau bekerja sebagai perantis yang dibenarkan. Tiada umur minimum untuk terlibat dalam kerja ringan. Bagi kanak-kanak antara 14 hingga 18 tahun, tidak ada senarai yang menjelaskan pekerjaan atau sektor tertentu yang dianggap berbahaya dan oleh itu dilarang.

Kerajaan tidak menguatkuasakan sepenuhnya undang-undang melarang buruh kanak-kanak. Mereka yang didapati melanggar undang-undang buruh kanak-kanak dihukum tidak padan dengan hukuman berat untuk jenayah serius lain, seperti penculikan.

Buruh kanak-kanak berlaku dalam sesetengah perniagaan keluarga. Buruh kanak-kanak di kawasan bandar adalah perkara biasa dalam sektor ekonomi tidak formal, termasuk perniagaan makanan keluarga dan pasar malam, dan dalam industri kecil-kecilan. Buruh kanak-kanak juga dapat dilihat dalam kalangan pembantu rumah asing.

Pertubuhan-pertubuhan NGO melaporkan bahawa kanak-kanak tanpa kerakyatan di Sabah adalah lebih terdedah pada eksploitasi buruh dalam pengeluaran minyak sawit, dipaksa mengemis, dan bekerja dalam industri perkhidmatan, termasuk restoran. Walaupun Kesatuan Kebangsaan Pekerja-Pekerja Ladang melaporkan jarang menemui kanak-kanak terlibat dalam kerja ladang di Semenanjung Malaysia, tetapi yang lain melaporkan kejadian buruh kanak-kanak berlaku di ladang kelapa sawit di seluruh negara. Eksploitasi seks komersial kanak-kanak juga berlaku (lihat bahagian 6, Kanak-kanak).

Lihat juga Senarai Barangan Dikeluarkan oleh Buruh Kanak-kanak atau Buruh Paksa di laman Jabatan Buruh A.S. di https://www.dol.gov/agencies/ilab/reports/child-labor/list-of-goods .

D. DISKRIMINASI BERKENAAN KERJA DAN PEKERJAAN

Undang-undang tidak melarang diskriminasi berkenaan dengan kaum, agama, asal negara, warna kulit, jantina, etnik, kelainan upaya, umur, orientasi seksual, status HIV/AIDS atau status pelarian dalam pekerjaan atau pengambilan kerja. Ketua Pengarah Jabatan Tenaga Kerja boleh menyiasat diskriminasi dalam terma dan syarat pekerjaan untuk kedua-dua pekerja asing dan tempatan. Undang-undang melarang wanita daripada terlibat dalam kerja bawah tanah, seperti dalam lombong, dan menyekat majikan daripada mewajibkan pekerja wanita untuk bekerja dalam kerja industri atau pertanian antara 10 pm hingga 5 am atau untuk memulakan kerja harian mereka tanpa 11 jam rehat berturutan sejak tempoh kerja terakhir.

Ketua Pengarah boleh mengeluarkan arahan yang perlu kepada majikan untuk menyelesaikan dakwaan diskriminasi dalam pekerjaan. Walau bagaimanapun, tidak ada penalti di bawah undang-undang untuk diskriminasi sedemikian. Oleh itu penalti yang dikenakan tidak setimpal dengan undang-undang berkaitan hak asasi, seperti campur tangan dalam pilihan raya.

Majikan diwajibkan untuk menyiasat kebanyakan aduan gangguan seksual dengan cara yang ditetapkan. Kumpulan advokasi seperti Persatuan Peguam-Peguam Wanita menyatakan peruntukan ini tidak cukup menyeluruh untuk memberikan bantuan secukupnya kepada mangsa.

Diskriminasi dalam pekerjaan dan kerja berlaku berhubung dengan wanita; termasuk berkenaan kerakyatan, kaum, dan etnik minoriti; dan orang kelainan upaya. Satu kod amalan menjadi panduan semua agensi kerajaan, majikan, persatuan pekerja, pekerja, dan lain-lain berkenaan dengan penempatan orang kelainan upaya dalam pekerjaan sektor swasta. Pertubuhan-pertubuhan NGO hak kelainan upaya melaporkan majikan enggan menggaji orang kelainan upaya. Peraturan mewajibkan satu peratus daripada pekerjaan sektor awam diberikan kepada orang kelainan upaya.

Pekerja asing mesti menjalani ujian mandatori untuk lebih daripada 16 penyakit serta kehamilan. Majikan boleh segera mengusir pekerja hamil atau sakit. Pekerja asing juga menghadapi diskriminasi pekerjaan (lihat bahagian 7.b dan 7.e). Majikan boleh secara satu pihak menamatkan permit kerja, yang menyebabkan pekerja asing segera diusir.

Wanita mengalami diskriminasi ekonomi dalam akses kepada pekerjaan. Majikan secara rutin menanyakan status perkahwinan mereka semasa temu duga kerja. Persatuan Peguam-Peguam Wanita menyokong penggubalan rang undang-undang gangguan seksual yang berasingan yang mewajibkan majikan merangka dasar gangguan seksual.

Kerajaan memperuntukkan kuota yang besar kepada majoriti bumiputera untuk jawatan dalam perkhidmatan awam persekutuan serta untuk permit dan lesen vokasional dalam pelbagai industri, yang secara ketara mengurangkan peluang ekonomi bagi kumpulan minoriti (lihat bahagian 6, Keganasan dan Diskriminasi Kaum atau Etnik Sistemik).

E. KEADAAN KERJA YANG BOLEH DITERIMA

Gaji dan Undang-Undang Waktu Bekerja: Gaji minimum dikenakan kepada kedua-dua warganegara dan pekerja asing, kecuali mereka yang bekerja dalam perkhidmatan pembantu rumah dan ekonomi gig (lihat bahagian 7.e., Sektor Tidak Formal). Kadar gaji minimum berbeza-beza mengikut lokasi dan kurang daripada paras pendapatan kemiskinan yang diterbitkan oleh Kementerian Kewangan di negeri Sabah dan Sarawak.

Waktu bekerja tidak boleh melebihi lapan jam sehari atau 48 jam seminggu, melainkan pekerja menerima gaji lebih masa. Ketua pengarah Kementerian Tenaga Kerja boleh memberikan pengecualian jika terdapat keadaan khas yang menyebabkan jam tambahan diperlukan.

Undang-undang melindungi pekerja pembantu rumah asing hanya mengenai gaji dan penamatan kontrak. Undang-undang mengecualikan mereka daripada peruntukan yang menetapkan satu hari rehat setiap minggu, lapan jam hari bekerja dan 48 jam seminggu bekerja. Sebaliknya, perjanjian dua hala atau memorandum persefahaman antara kerajaan dan beberapa negara sumber untuk pekerja migran memasukkan peruntukan untuk waktu rehat, pampasan, dan syarat pekerjaan lain bagi pembantu rumah migran, termasuk larangan penahanan pasport.

Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan: Undang-undang kesihatan dan keselamatan pekerjaan merangkumi semua sektor ekonomi kecuali sektor maritim dan angkatan tentera. Undang-undang menghendaki pekerja menggunakan peralatan keselamatan dan bekerjasama dengan majikan untuk mewujudkan tempat kerja yang selamat dan sihat, tetapi ia tidak menyatakan hak untuk mengeluarkan diri daripada situasi bahaya atau mudarat tanpa penalti. Undang-undang mengenai pampasan pekerja meliputi kedua-dua pekerja tempatan dan asing. Pada bulan Jun, kerajaan meluaskan perlindungan keselamatan sosial kepada pekerja pembantu rumah tempatan dan asing.

Majlis Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan Kebangsaan – terdiri daripada pekerja, majikan, dan wakil kerajaan – membuat dan menyelaras pelaksanaan langkah-langkah kesihatan dan keselamatan pekerjaan. Perkara ini memerlukan majikan untuk mengenal pasti risiko dan mengambil langkah berjaga-jaga, termasuk memberikan latihan keselamatan kepada pekerja, dan mewajibkan syarikat dengan lebih dari 40 pekerja untuk menubuhkan jawatankuasa keselamatan bersama pengurusan dan pekerja.

Menurut statistik Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan, sehingga bulan Julai, 111 pekerja meninggal dunia, 3,668 hilang upaya tidak kekal, dan 140 hilang upaya kekal dalam insiden berkaitan kerja.

Jabatan Tenaga Kerja Kementerian Sumber Manusia menguatkuasakan gaji, keadaan kerja, dan standard keselamatan dan kesihatan pekerjaan. Kerajaan tidak menguatkuasakan undang-undang dengan berkesan. Bilangan pegawai penguatkuasa buruh tidak mencukupi untuk menguatkuasakan pematuhan. Pegawai Jabatan Buruh melaporkan mereka berusaha untuk menjalankan pemeriksaan buruh sekerap mungkin. Namun begitu, banyak perniagaan boleh beroperasi selama bertahun-tahun tanpa pemeriksaan. Pemeriksa mempunyai kuasa untuk menjalankan pemeriksaan tanpa pemberitahuan dan memulakan sekatan.

Penalti bagi majikan yang gagal mematuhi undang-undang bermula dengan denda yang dinilai bagi setiap pekerja dan boleh dipenjarakan. Majikan mungkin dikehendaki membayar balik gaji ditambah denda. Jika mereka enggan mematuhi, majikan berdepan denda tambahan bagi setiap hari gaji tidak dibayar. Majikan atau pekerja yang melanggar undang-undang kesihatan dan keselamatan pekerjaan akan dikenakan denda, penjara atau kedua-duanya sekali. Penalti bagi pelanggaran tidak setimpal dengan hukuman bagi jenayah yang serupa.

Majikan tidak menghormati undang-undang mengenai gaji dan waktu bekerja. Kongres Kesatuan Sekerja Malaysia melaporkan bahawa 12, 14, dan 18 jam sehari adalah perkara biasa dalam industri makanan dan perkhidmatan lain. Pada bulan Jun, mahkamah memerintahkan Goodyear Malaysia Berhad untuk menyediakan 185 pekerja asing lebih daripada RM5 juta ($1.2 juta) dalam bentuk gaji tidak dibayar, elaun syif, bonus tahunan dan kenaikan gaji. Peguam yang mewakili pekerja asing menyerahkan slip gaji kepada mahkamah yang menunjukkan beberapa pekerja asing bekerja sehingga 229 jam sebulan dalam kerja lebih masa, melebihi had undang-undang 104 jam.

Pada bulan Februari, kerajaan memperkenalkan Akta Standard Minimum Perumahan, Penginapan dan Kemudahan Pekerja sebagai ordinan kecemasan semasa keadaan darurat yang memaksa majikan dan penyedia penginapan berpusat untuk menyediakan penginapan dengan ruang kediaman dan kemudahan yang mencukupi untuk pekerja asing untuk mengawal penyebaran COVID-19 dengan berkesan . Undang-undang itu memperluaskan kuasa ini dengan memasukkan agensi perumahan dan agensi kerajaan tempatan, Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri, dan Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna untuk menguatkuasakan denda dan penalti sehingga RM200,000 ($48,000), hukuman penjara tiga tahun, atau kedua-duanya, terhadap majikan yang gagal mematuhi peraturan.

Pada bulan September Menteri Sumber Manusia Saravanan mengumumkan bahawa kerajaan telah mendapati 49 asrama pekerja “tidak sesuai untuk kediaman manusia” dan mengarahkan ia ditutup, menyebabkan 2,942 pekerja dipindahkan. Setakat 24 Ogos, Kementerian telah memeriksa 23,993 majikan dan 129,668 kuarters kakitangan meliputi penginapan 804,204 pekerja asing dan hampir 1.2 juta pekerja. Pelanggaran termasuk “kegagalan untuk mematuhi kapasiti bangunan, beroperasi tanpa kebenaran, kegagalan untuk menyediakan laluan masuk dan keluar dan tidak mematuhi penjarakan sosial.”

Pekerja migran sering bekerja di sektor di mana pelanggaran adalah perkara biasa. Mereka menjalankan tugas berbahaya dan tidak mempunyai akses yang bermakna kepada penasihat undang-undang dalam kes pelanggaran kontrak dan penyalahgunaan. Sesetengah pekerja mendakwa majikan mereka menyebabkan mereka mengalami keadaan hidup yang tidak berperikemanusiaan dan menyerang mereka secara fizikal. Majikan pembantu rumah kadangkala gagal mematuhi syarat pekerjaan dan menyebabkan pekerja dianiaya. Majikan dilaporkan menyekat pergerakan pekerja dan penggunaan telefon mudah alih; menyediakan makanan yang tidak berkualiti; tidak menyediakan masa rehat yang mencukupi; pekerja yang diserang seksual; dan mengganggu dan mengancam pekerja, termasuk dengan pengusiran.

Sektor Informal: Sehingga 2019 lebih daripada satu juta pekerja dianggap berada dalam sektor informal bukan pertanian. Ini termasuk mana-mana perusahaan yang tidak berdaftar dengan Suruhanjaya Syarikat Malaysia atau badan profesional lain dan termasuk lebih daripada satu juta yang bekerja sendiri atau perniagaan mikro, seperti pekerja di rumah, penjual jalanan dan bengkel kecil. Lebih separuh daripada pekerja informal adalah lelaki, dan lebih daripada tiga perempat berada di bandar.

Laporan menunjukkan bahawa COVID-19 membawa kepada peningkatan dalam bilangan pekerja “gig” yang bekerja sendiri. Anggaran adalah setinggi 30 peratus daripada tenaga kerja. Tiada peraturan, undang-undang atau garis panduan khusus untuk melindungi kebajikan pekerja gig, kecuali peruntukan di bawah Akta Keselamatan Sosial Pekerjaan Sendiri 2017 yang mewajibkan individu yang bekerja sendiri mendaftar dan mencarum.

Kedutaan A.S. di Malaysia

RINGKASAN EKSEKUTIF